Hemelverschijnselen

Eerste Kwartier (17.18 uur). Vannacht is ook het maximum van de Perseïden, de bekendste meteorenzwerm van het jaar, met het vluchtpunt in het sterrenbeeld Perseus. De meeste ‘vallende sterren’ zijn op dinsdagochtend om 04.00 uur te zien. De stofjes die je in de dampkring van de aarde ziet verdampen zijn afkomstig van komeet Swift-Tuttle. Zie ook: https://hemel.waarnemen.com/meteoorzwermen/Perseiden_2024.html

De maan staat tijdens de avondschemering laag boven de horizon. Op vrij kleine afstand van de maan moet de ster Antares in het sterrenbeeld Schorpioen zichtbaar zijn. Probeer de ster tussen 22.30 en 23.00 uur te vinden; zorg wel voor een vrij zicht op het zuidwesten.

’s Morgens vroeg is een zeer nauwe samenstand zichtbaar van de planeten Mars (boven) en Jupiter (onder). Rond 04.30 uur zie je de twee planeten hoog aan de oostelijke hemel, in het sterrenbeeld Stier; daarna begint het snel te schemeren. ’s Avonds tussen 22.30 en 23.00 uur kun je laag in het zuidzuidwesten op zoek gaan naar de ster Antares in de Schorpioen, op geruime afstand rechts van de maan.

Ook vanmorgen staan Mars en Jupiter nog heel dicht bij elkaar aan de hemel; Mars staat nu linksboven Jupiter. Kijk tussen 02.00 uur (laag in het oostnoordoosten) en 05.00 uur (hoog in het oosten), wanneer de schemering is begonnen.

Volle Maan (20.25 uur). Om 23.00 uur staat de maan in het zuidoosten, in de Waterman. De heldere ‘ster’ die je op grote afstand links van de maan ziet, is Saturnus.

’s Avonds vanaf ca. 22.30 uur is in het oostzuidoosten een mooie nauwe samenstand zichtbaar van de maan en de planeet Saturnus, op kleine afstand links van de maan. In de loop van de nacht wordt de schijnbare afstand tussen de maan en de planeet steeds kleiner; in de vroege ochtend van 21 augustus schuift de maan zelfs voor Saturnus langs (zie 21 augustus).

Tussen 05.31 en 06.25 uur wordt de planeet Saturnus bedekt door de maan (deze tijdstippen gelden strikt genomen voor Utrecht; elders in Nederland kunnen er verschillen van hooguit een paar minuten optreden). Dit zeldzame verschijnsel speelt zich grotendeels af tijdens de ochtendschemering, aan de zuidwestelijke hemel. Ook kort vóór en kort na de bedekking is Saturnus niet met het blote oog te zien, vanwege het felle maanlicht. Gebruik dus een goede verrekijker om de planeet aan de (verlichte) bovenrand van de maan te zien verdwijnen, en om hem een klein uur later aan de (donkere) rechteronderrand weer tevoorschijn te zien komen.

Laatste Kwartier (11.25 uur). ’s Morgens tussen 04.30 en 05.00 uur zie je de half verlichte maan hoog aan de zuidoostelijke hemel. Met een verrekijker zijn direct boven de maan de helderste sterren van het Zevengesternte zichtbaar – de bekende open sterrenhoop in het sterrenbeeld Stier.

Aan de ochtendhemel is een fraaie groepering te zien van de maan en de planeten Jupiter en Mars. Mars staat precies tussen de sterren Elnath en Zèta Tauri – de horens van het Dierenriemsterrenbeeld Stier. Kijk tussen 04.30 en 05.00 uur, hoog in het oostzuidoosten.

Vanmorgen tegen 05.00 uur zie je Mars op vrij kleine afstand rechtsonder de afnemende maan. Op grotere afstand rechtsboven Mars schittert de reuzenplaneet Jupiter.