Marsmaantjes Phobos en Deimos zijn mogelijk overblijfselen van een planetoïde

De maantjes van Mars zouden het overblijfsel kunnen zijn van een planetoïde die te dicht bij de rode planeet is gekomen (Icarus, 1 januari 2025). 

De meeste manen in ons zonnestelsel zijn groot en rond. Maar de Marsmanen Phobos en Deimos zijn klein en aardappelvormig. Er zijn twee theorieën over hun ontstaan. De eerste is dat de beide maantjes in feite planetoïden zijn die op enig moment door Mars zijn ingevangen. Dit kan echter niet verklaren waarom ze in stabiele, cirkelvormige banen om de evenaar van Mars cirkelen. De andere theorie is dat ze – net als onze eigen maan – zijn gevormd uit puin dat vrijkwam bij een grote inslag. 

Planeetwetenschapper Jacob Kegerreis van het Ames Research Center van NASA komt nu met een tussenoplossing: Misschien heeft Mars een planetoïde ingevangen die onder de daarbij optredende getijdenkrachten is bezweken. Zijn overblijfselen zouden een tijdelijke gordel van puin om Mars hebben gevormd, en uit dat puin zouden vervolgens Phobos en Deimos zijn ontstaan. 

Ter onderbouwing hebben Kegerreis en zijn collega’s honderden computersimulaties uitgevoerd van planetoïden die dicht langs Mars scheerden. Steeds ontstond daarbij een ring van puin, met voldoende materiaal voor de vorming van enkele kleine maantjes. 

Of het inderdaad zo gegaan is, zal de Japanse Mars Moons Exploration-missie wellicht kunnen vaststellen. Deze ruimtesonde, die volgend jaar wordt gelanceerd, moet bodemmateriaal van Phobos naar de aarde brengen. Als de bodemmonsters ongeveer dezelfde samenstelling hebben als Mars, ondersteunt dat de inslag-theorie. Maar als hun samenstelling meer op die van planetoïden lijkt, staat de suggestie van Kegerreis sterker.

Bij eerder onderzoek dat in oktober 2023 werd gepubliceerd, kwamen Kegerreis en zijn team tot een enigszins vergelijkbaar scenario voor de vorming van de ringen van de planeet Saturnus. Die zouden zijn ontstaan uit het ijzige puin dat vrijkwam bij een botsing tussen twee voormalige manen. (EE)