Terug naar Vragen over ruimtevaart

Waarom is er gewichtloosheid in het ruimtestation?

ruimtevaart
ruimtevaart

Kort antwoord:
Omdat het ruimtestation continu in vrije val verkeert.

Langer antwoord:
Het internationale ruimtestation ISS draait in een baan om de aarde op een hoogte van slechts een paar honderd kilometer. Natuurlijk voel je daar de zwaartekracht van de aarde nog. Zelfs de maan, op 384.400 kilometer afstand, wordt door die zwaartekracht in zijn baan gehouden. Waarom ben je dan aan boord van het ruimtestation toch gewichtloos?

De reden is dat het ruimtestation (en elke andere satelliet in een baan om de aarde) eigenlijk continu in vrije val verkeert. Het ruimtestation valt voortdurend in de richting van de aarde (als gevolg van de zwaartekracht!), maar door de hoge baansnelheid van ca. 8 kilometer per seconde komt het nooit echt op aarde terecht.

Vergelijk het met een kogel die je horizontaal afvuurt vanaf een hoge toren. Ook die valt naar beneden door de zwaartekracht. Hoe sneller de kogel gaat, des te langer duurt het voordat hij op de grond terecht komt. Als de snelheid zeer hoog is, gebeurt dat misschien pas na een halve omloop rond de aarde. En als de snelheid 8 kilometer per seconde bedraagt, draait hij helemaal om de aarde heen.

Ook het ruimtestation verkeert op die manier in een constante vrije val. En een voorwerp in vrije val is feitelijk gewichtloos. Dat voel je al een beetje als je in een lift stapt die plotseling snel naar beneden gaat - je voelt je dan even wat lichter. Als de lift echt in vrije val zou zijn, zou je in de liftkooi rond kunnen zweven doordat je met kooi en al naar beneden valt, en er dus geen reactiekrachten op je worden uitgeoefend.

Waarom is een astronaut op de maan dan niet gewichtloos? De maan verkeert toch ook continu in vrije val rond de aarde? Dat klopt, maar de maan is relatief groot en zwaar en oefent zelf zwaartekracht uit - ongeveer een zesde van de zwaartekracht die je op het aardoppervlak voelt.

Terug naar Vragen over ruimtevaart