Terug naar Vragen over aarde, zon en maan

Heeft de maan invloed op het leven op aarde?

aarde maan zon
aarde maan zon

Kort antwoord:
Nauwelijks.

Langer antwoord:
De maan is het dichtstbijzijnde hemellichaam, maar de gemiddelde afstand bedraagt altijd nog 384.400 kilometer. De grootste invloed van de maan op de aarde is de getijdenwerking, die eb en vloed in zeeën en oceanen veroorzaakt.

Als de maan een complete oceaan in beweging kan brengen, zal hij dan ook niet een enorme invloed uitoefenen op veel kleinere objecten, zoals mensen? Dat zou je denken, maar het antwoord is 'nee'. Eb en vloed ontstaan doordat de aantrekkingskracht van de maan op de ene kant van de aarde groter is dan op de andere kant. Zo'n getijdenwerking treedt dus uitsluitend op in zeer uitgestrekte (water-)massa's. Niet voor niets zie je nooit eb en vloed in een tuinvijver of in een glas limonade.

De schijngestaltencyclus van de maan heeft op een slecht begrepen manier wel enige invloed gehad op sommige levensvormen. Er zijn bijvoorbeeld zeeorganismen bekend die zich alleen bij een bepaalde maanstand voortplanten. En het is misschien geen toeval dat de gemiddelde menstruatiecyclus van vrouwen ongeveer even lang duurt als de schijngestaltencyclus van de maan.

Toch zijn de meeste 'Volle Maan-verhalen' niet meer dan fabels. Uitvoerig onderzoek heeft uitgewezen dat er geen verband is tussen de maanstand en het aantal kinderen dat wordt geboren. Dat er bij Volle Maan meer misdrijven worden gepleegd en dat psychiatrische patiënten gemiddeld veel onrustiger zijn bij Volle Maan blijkt bij nader onderzoek ook niet hard te maken.

Als er al sprake is van dergelijke effecten, is er vaak sprake van een indirecte oorzaak, of van gebrekkige waarneming. Zo vonden grote stadsbranden in het verleden vaker plaats rond Volle Maan, maar dat is niet zo gek, want bijeenkomsten en feesten werden altijd rond die maanstand georganiseerd, omdat het dan gemakkelijker was om 's nachts te reizen.

En dat huisartsen en vroedvrouwen 'zeker weten' dat er bij Volle Maan meer kinderen worden geboren (wat dus gewoon niet blijkt uit alle bevolkingsstatistieken!), komt waarschijnlijk doordat de Volle Maan veel meer opvalt dan een andere maanstand: hij is aanzienlijk helderder, en bovendien de gehele nacht zichtbaar. Wat ook meespeelt is dat de maan voor de ongeoefende waarnemer wel bijna een week lang 'vol' lijkt. Zo ontstaat al snel het idee dat ongeveer een kwart van alle geboortes bij Volle Maan plaatsvindt.

Terug naar Vragen over aarde, zon en maan