Terug naar Vragen over de oerknal

Bestaan er meerdere heelallen?

oerknal
oerknal

Kort antwoord:
Misschien, maar daar valt nauwelijks achter te komen.

Langer antwoord:
Ooit werd gedacht dat de aarde uniek is. Nu weten we dat de aarde één van de acht planeten is in een baan rond de zon. Ooit werd gedacht dat de zon uniek is. Nu weten we dat de zon één van de honderden miljarden sterren in het Melkwegstelsel is. En ooit werd gedacht dat het Melkwegstelsel uniek is, maar nu weten we dat er zo'n honderd miljard sterrenstelsels in het waarneembare heelal voorkomen. Misschien moeten we voorzichtig zijn met het idee dat het heelal uniek is.

Er zijn geen overtuigende aanwijzingen of harde bewijzen voor het bestaan van 'parallelle heelallen'. Toch wordt er door theoretisch fysici volop over gespeculeerd. Om te beginnen wordt het bestaan van meerdere heelallen (of in elk geval meerdere geheel onafhankelijke 'domeinen') in een groter Multiversum voorspeld door sommige populaire versies van de inflatiehypothese, die beschrijft hoe het heelal extreem kort na het ontstaan een periode van exponentiële versnelling doormaakte.

Verder lijkt de populaire snaartheorie - een onbewezen en nog niet volledig doorgronde beschrijving van elementaire deeltjes als onooglijk kleine trillende snaartjes - ruimte te bieden voor een onvoorstelbaar groot aantal parallelle heelallen, mogelijk in de orde van tien tot de vijfhonderdste (een één met vijfhonderd nullen).

Daarnaast bestaan er veelbelovende ideeën over de oerknal die uitgaan van het bestaan van verschillende parallelle heelallen in een hogere ruimtelijke dimensie. Ook de waargenomen zwaartekrachtswerking van de nog altijd mysterieuze donkere materie wordt door sommige theoretici verklaard door aan te nemen dat er sprake is van een 'schaduwheelal', dat extreem dicht bij het onze ligt, zij het in een voor ons niet waarneembare dimensie.

Tot slot zou het bestaan van een groot aantal parallelle heelallen een elegante oplossing bieden voor de raadsels met betrekking tot het zogeheten antropisch principe: het heelal waarin wij leven lijkt op maat gesneden te zijn voor de vorming van complexiteit (structuur op alle denkbare schalen, een rijke variatie aan chemische elementen, en het bestaan van sterren, planeten en leven), terwijl daar geen voor de hand liggende verklaring voor is. Wanneer er echter talloze parallelle heelallen bestaan, elk met hun eigen kenmerkende eigenschappen (zoals bepaalde waarden voor de natuurconstanten en eigenschappen van elementaire deeltjes), dan komen alle denkbare combinaties van die eigenschappen wel ergens voor, en hoeven wij ons er niet over te verbazen dat wij ons blijken te bevinden in een heelal dat het bestaan van leven mogelijk maakt.

Voorlopig is het bestaan van parallelle heelallen - hetzij in de ruimte, hetzij in de tijd - nog buitengewoon speculatief. Het zal ook niet meevallen om het bestaan van een ander heelal aan te tonen op basis van waarnemingen in ons eigen heelal, hoewel er sommige theorieën zijn die voorspellen dat de 'vingerafdruk' van zo'n parallelle wereld gedetecteerd zou moeten kunnen worden in het gecompliceerde patroon van temperatuurvariaties in de kosmische achtergrondstraling.

Terug naar Vragen over de oerknal