The LOFAR Epoch of Reionization experiment data model: Simulations, calibration and inversion

Panagiotis Lampropoulos is op 17 september gepromoveerd aan de Universiteit van Groningen. Hij heeft onderzoek gedaan naar het verzamelen en interpreteren van data van LOFAR voor onderzoek naar de Epoch of Reionisation (periode van herionisatie) met de 21 cm waterstoflijn.

Een van de meest opwindende toepassingen van LOFAR wordt het zoeken naar de roodverschoven 21 cm-lijn emissie van de periode der herionisatie (Epoch of Reionisation, EoR). Momenteel wordt aangenomen dat de periode na de hercombinatie, ook wel "donkere tijden" genoemd en waarin het universum neutraal werd, ongeveer duurde tot het 400.000e levensjaar van het universum. Tijdens de EoR begonnen objecten te vormen in het vroege universum en zij werden energierijk genoeg om neutrale waterstof te ioniseren. De meest prominente methode van het ontrafelen van het spoor dat leidt naar deze periode, is de 21-cm lijn van neutrale waterstof, het meest voorkomende element in het universum. Door het uitdijen van het universum is deze lijn roodverschoven naar het lage regime van het radiospectrum, met een golflengte van enkele meters. De gevoeligheid die nodig is voor het bereiken van dit wetenschappelijke doel kan in essentie worden vertaald naar het verzamelen van enorme hoeveelheden gegevens. Tevens moeten de gegevens worden gecorrigeerd voor de instrumentele en atmosferische verstoringen met een nooit eerder vertoonde nauwkeurigheid. Lampropoulos onderzoekt de relatie tussen het hemelsignaal en de geobserveerde gegevens en bediscussieert een statistisch-optimale oplossing voor het behandelen van de LOFAR-gegevens, die tevens efficiënt in vereiste rekenkracht.

Vrijdag 17 september 2010, 11.00 uur
Academiegebouw, Rijksuniversiteit Groningen
Broerstraat 5, Groningen

Promotor: prof.dr. L.V.E. Koopmans
Copromotors: prof.dr. S. Zaroubi, prof.dr. A.G. de Bruijn