Ontstaan van zware sterren onderzocht via chemie (promotie Veronica Allen, RUG)

Op 12 oktober promoveerde Veronica Allen aan de Rijksuniversiteit Groningen op onderzoek naar de chemie van sterren.

Sterrenkundige weten dat er sterren bestaan die veel groter zijn dan onze zon (hoge-massa sterren), maar hoe zo vormen is niet bekend. Veronica Allen bestudeerde chemicaliën in het gas rondom zich vormende hoge-massa sterren. Hiervoor gebruikte zij speciale telescopen zoals het Atacama Large Millimeter Array (ALMA) dat licht uit koud stof en gas kan detecteren - licht dat voor de meeste telescopen onzichtbaar is, juist door dit stof. Haar twee doelen waren: beter te begrijpen hoe hoge-massa sterren vormen door naar de chemicaliën rondom jonge sterren te kijken; en te begrijpen wat voor chemie plaatsvindt in de ruimte.

Voor het beantwoorden van de eerste vraag bestudeerde Allen een meervoudig sterrenstelsel met uiteenlopende chemicaliën op verschillende plekken. Dit is interessant omdat dit verschil erg onverwachts is. Met behulp van computer modellen vond zij dat de waargenomen verdeling voor één specifiek molecuul als er een evolutionair verschil van 2000 jaar zit tussen de locaties.

Om de tweede vraag te beantwoorden bestudeerde Allen jonge sterren, waarbij zij specifiek keek naar de verdeling en verandering hierin van het molecuul formamide. Op basis hiervan kon zij twee mogelijke bronnen van dit molecuul onderscheiden. Dit is belangrijk astrochemisch werk omdat er discussie is over of formamide in het ijs vormt zodra dit opwarmt (de eerste bron), of dat het in het warme gas vormt (de andere bron). Formamide is bovendien een belangrijk molecuul omdat het mogelijk aan de basis staat van aminozuren en andere belangrijke moleculen voor het leven.

Het promotieonderzoek van Veronica Allen vond plaats bij de afdeling Sterrenkunde van het Kapteyn Instituut, met financiering van NWO, SRON en onderzoekschool NOVA. Zij werkt nu als postdoc bij het NASA Goddard Space Flight Center (VS).

Promotie
V.A. (Veronica) Allen. Organic chemistry around young high-mass stars: observational and theoretical. Promotors: prof. dr. F.F.S. (Floris) van der Tak, P.D. Barthel

Bron | Proefschrift