Feedback in Clusters from Nucleus to Outskirts (promotie Martijn de Vries, UvA)
Op 22 november promoveerde Martijn de Vries aan de Universiteit van Amsterdam op onderzoek naar de interactie tussen het superzware zwarte gat in de kern van een sterrenstelsel en de omgeving. Zijn promotor is Ralph Wijers. Copromotor is Michael Wise.
Martijn de Vries onderzoekt de interactie tussen de actieve kern en het omringende medium in het cluster Cygnus A. Cygnus A is een van de helderste extragalactische röntgenbronnen aan onze hemel, en ook een van de helderste lage-frequentieradiobronnen.
Clusters bestaan uit honderden sterrenstelsels, die bijeen worden gehouden door de zwaartekracht. Met optische telescopen kunnen we de sterren en het stof waarnemen waaruit deze sterrenstelsels bestaan. Observaties met röntgentelescopen geven ons echter een totaal andere blik op clusters. De ruimte tussen de sterrenstelsels wordt opgevuld door het zogenoemde intracluster medium (ICM), dat ongeveer 27% van de totale clustermassa weegt. De helderste, meest massieve sterrenstelsels in het centrum van een cluster bevatten vaak een actieve kern en worden ‘active galactic nucleus’ (AGN) genoemd. Dit zijn supermassieve zwarte gaten die gas accreteren vanuit het sterrenstelsel op een accretieschijf.