Early Dutch Radio Astronomy (1940-1970) - promotie Astrid Elbers (UL)

Op 10 december promoveerde Astrid Elbers aan de Universiteit Leiden op onderzoek naar de geschiedenis van de radioastronomie in Nederland. Dat vakgebied was tijdens de Tweede Wereldoorlog ontstaan en werd in Nederland al snel buitengewoon succesvol.

Elbers laat zien dat het succes aan verschillende zaken te danken is. Zo waren de eerste radioastronomen in Nederland opgeleid als astronoom, terwijl het in het buitenland meestal fysici en ingenieurs waren met een achtergrond in radar. De Nederlandse radioastronomen misten daardoor de technische kennis om een radiotelescoop te bouwen en moesten samenwerken met bedrijven als Philips, de PTT en het KNMI. Die allianties zouden hen veel opleveren.

Bovendien was de astronomie in Nederland onmiddellijk na de oorlog nog een kleinschalige onderneming en ook de nationale financieringsorganisatie ZWO bevond zich nog in een embryonaal stadium. Dit maakte de invloed van de Leidse astronoom Jan Hendrik Oort en zijn persoonlijke netwerk gigantisch.

Verder was de naoorlogse politieke context gunstig voor ‘zuiver’ wetenschappelijk onderzoek. De politiek zag zuiver onderzoek als de cruciale factor in de wederopbouw van het land.

Daarnaast was Nederland door zijn bewolkte klimaat altijd gehinderd geweest bij optische astronomische observaties, maar dat probleem was er niet bij radiogolven. Die dringen moeiteloos door de wolken heen. Nederland had dan ook in de radioastronomie een niche gevonden waarin het een rol van grote betekenis zou gaan spelen.

Promotie: donderdag 10 december 2015
Universiteit Leiden, Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen
Promotors: prof. dr. F.H. van Lunteren en prof. dr. F.P. Israel