"We hebben een naald in een hooiberg ontdekt," zegt Tomer Shenar, die het onderzoek begon aan de KU Leuven en nu Marie-Curie Fellow is aan de Universiteit van Amsterdam. "Hoewel andere sterrenkundigen vergelijkbare kandidaten hebben aangedragen, is dit het eerste slapende zwarte gat van stellaire massa buiten onze Melkweg waarvan het bestaan ondubbelzinnig vaststaat."
Om het zwarte gat te vinden, spitte het team zes jaar aan gegevens door van bijna duizend zware sterren in de Tarantulanevel in de Grote Magelhaense Wolk. De gegevens zijn onder andere verzameld met de Europese Very Large Telescope in Chili.
Het nu ontdekte zwarte gat kreeg de naam VFTS 243. Het heeft minstens negen keer zoveel massa als onze zon en draait rond een hete, blauwe ster die 25 keer zwaarder is dan de zon. De ster die het zwarte gat in VFTS 243 heeft gevormd, lijkt te zijn ingestort zonder voorgaande supernova-explosie.
Tekst gaat verder na filmpje.
Deze animatie toont hoe de dubbelster VFTS 243 er van dichtbij uit zou kunnen zien als we het vanuit een andere hoek zouden kunnen bekijken dan vanaf de aarde het geval is. Het systeem bestaat uit een hete, blauwe ster met 25 keer zoveel massa als de zon en een zwart gat van minstens negen zonsmassa’s. De twee hemellichamen zijn niet op schaal getekend: in werkelijkheid is de blauwe ster ongeveer 200.000 keer zo groot als het zwarte gat. (c) ESO/L. Calçada
Uitgebreid gecontroleerd
"Als onderzoeker die de afgelopen jaren diverse potentiële zwarte gaten heeft ontmaskerd, was ik natuurlijk uiterst sceptisch over deze ontdekking," zegt Shenar. "Maar we hebben de bevindingen uitgebreid gecontroleerd en kunnen tot nu toe geen andere verklaring vinden."
Wetenschappelijk artikel
An X-ray quiet black hole born with a negligible kick in a massive binary of the Large Magellanic Cloud. Door Tomer Shenar et al. In Nature Astronomy, 18 juli 2022. Origineel | Preprint (pdf)
Uitgebreid ESO-persbericht in meer dan tien talen (waaronder Nederlands en Engels)