De Laser Interferometer Space Antenna (LISA), het toekomstige zwaartekrachtgolfobservatorium in de ruimte, is onlangs met vlag en wimpel geslaagd voor de zogeheten Mission Definition Review. Sterrenkundige Gijs Nelemans (Radboud Universiteit), de leider van het Nederlandse LISA-consortium noemt het geweldig dat het rapport zo positief is. "We zijn weer een stap dichterbij de missie waarmee we het samensmelten van superzware zwarte gaten in detail kunnen bestuderen.”
LISA gaat laagfrequente zwaartekrachtgolven meten met een trillingstijd van tien seconden tot meer dan een halve dag. Dergelijke golven kunnen niet worden waargenomen met detectoren op aarde. Ze worden uitgezonden bij gebeurtenissen zoals het samensmelten van superzware zwarte gaten met miljoenen keren de massa van onze zon in het midden van sterrenstelsels, de baanbewegingen van tienduizenden dubbelsterren in de Melkweg, en mogelijk exotische bronnen zoals kosmische snaren.
De Nederlandse bijdrage aan LISA is gebundeld in het LISA-NL-consortium. Naast diverse wetenschappers van Nederlandse universiteiten bestaat dat uit de onderzoeksinstituten SRON, Nikhef, TNO en onderzoekschool NOVA. Deze Nederlandse instituten werkten eerder al mee aan de testmissie LISA Pathfinder. Nederlandse bijdragen aan de hardware voor LISA worden nog onderzocht en zouden kunnen bestaan uit optische systemen, elektronica voor de 'fase-camera', kalibratie en dataverwerking.
De lancering van LISA staat gepland voor 2034 als missie van de Europese Ruimtevaartorganisatie (ESA). De missie wordt gesteund door veel ESA-lidstaten, NASA en vele samenwerkende wetenschappers aan beide zijden van de Atlantische Oceaan.
LISA zal bestaan uit drie satellieten die samen een gelijkzijdige driehoek vormen waarvan elke zijde ongeveer 2,5 miljoen kilometer lang is. Als er zwaartekrachtgolven door de opstelling gaan, veranderen deze afstanden met een fractie van de diameter van een atoom.
Bron: SRON
Zwaartekrachtgolvendector in ruimte stap dichterbij
