Op vrijdagochtend 20 maart 2015 is vanuit Nederland een gedeeltelijke zonsverduistering zichtbaar. Tenminste, als het niet bewolkt is. Astronomie.nl zet feiten en tips op een rij. Een overzicht van tijden, brillen, lespakketten, activiteiten en natuurlijk de fotowedstrijd van Astronomie.nl zelf!
Begin: 9u30 | midden: 10u37 | eind 11u48
De zonsverduistering van 2015 is de grootste gedeeltelijke verduistering in ons land sinds 11 augustus 1999. 84% van de diameter van de zon (81% van het oppervlak) zal achter de maan verdwijnen. De maan schuift om 9.30 uur (tijd in Utrecht) langzaam tussen de aarde en de zon. Om 10.37 uur is het maximum van de verduistering en om 11.48 uur is alles weer achter de rug. Meer details en animaties staan op hemel.waarnemen.com. De volgende grote zonsverduistering in Nederland is pas weer op 12 augustus 2026. Op de Faeröer Eilanden is de eclips totaal. Slooh zendt live vanaf de Faeröer uit. Weerplaza houdt een pagina bij met de actuele weersverwachting voor vrijdagochtend. NOS heeft een livestream van verschillende locaties.
Brilletje verplicht
80% minder zonlicht betekent niet dat je zomaar naar de zon kunt kijken. Je moet een speciaal eclipsbrilletje op. De afgelopen weken was er een run op deze brillen, en ze zijn nauwelijks meer te krijgen. Andere manieren om naar de zon te kijken, zijn door het licht via een verrekijker of telescoop op een vel papier te projecteren. Ga in geen geval prutsen met cd's, zonnebrillen, belichte negatieven, 3D-brilletjes of lasbrillen. Lees hier wat oogarts Tjeerd de Faber over veilig kijken zegt. Een goed alternatief is om de eclips te bekijken met een zelfgemaakte gaatjescamera. Een tip van NOSop3: gebruik de sefliecamera van je smartphone. Rob Dolaard, een van Nederlands bekendste natuurfotografen, legt op zijn site uit hoe je zelf voor een telescoop of spiegelreflexcamera een zonnefilter maakt. En astronomie-popularisator Rob Walrecht heeft een gratis downloadbare brochure over Veilig zonnekijken (pdf).
Fotowedstrijd
Astronomie.nl organiseert een fotowedstrijd. Wie maakt de mooiste foto op of rond de zonsverduistering? We verzamelen de foto's op onze Flickr-pagina en delen de mooie via Twitter en Facebook. We geven onder andere een 'astronomie.nl'-verrassingspakket weg, een 'Wetenschap in Beeld'-pakket en een Galileoscope. Een jury onder leiding van de bekende astrofotograaf André van der Hoeven beslist. Je kunt op drie manieren meedoen:
1. Upload je foto naar de speciale Flickr-pagina of
2. twitter je foto en mention @AstronomieNL of
3. tag je foto met AstronomieNL op Facebook
Insturen kan t/m 27 maart. Bij foto's die door kinderen zijn gemaakt, graag de leeftijd vermelden!
Activiteiten bij universiteiten
De vier universiteiten die samenwerken met hun astronomisch onderzoek organiseren diverse activiteiten.
* Groningen: De Rijksuniversiteit Groningen zet verschillende zonnetelescopen en de Discovery Truck op het plein voor het Infoversum. In de filmkoepel van het Infoversum draait een show die de zonsverduistering simuleert. Meer informatie
* Amsterdam: De sterrenwacht van de Universiteit van Amsterdam ontvangt vijf schoolklassen.
* Nijmegen: Iedereen is van harte welkom in de sterrenkoepels van de Radboud Universiteit. Eclipsbrillen zijn te leen. Vol = vol. Meer informatie
* Leiden: De oude sterrenwacht van de Universiteit Leiden hoopt hun nieuwe zonnekijker op tijd klaar te hebben voor de eclips. Meer informatie.
Activiteiten bij sterrenwachten in het hele land
Ook elders in het land vinden activiteiten plaats rond de zonsverduistering. Zo gaan diverse publiekssterrenwachten speciaal open voor het publiek. Kijk voor een overzicht van Nederlandse sterrenwachten op de verzamelpagina.
Lesmateriaal
NOVA en samenwerkende partners hebben voor alle leeftijden lesmateriaal over de zon en de maan. Een overzicht van jong naar oud:
* Poster van de maan: voor alle leeftijden
* Veel gestelde vraag: houdt de zon ooit op met schijnen?
* Zon, aarde, maan: lespakket voor groep 3-4
* Zonsverduistering: lespakket voor groep 5-6
* Dr. Zeepaard vangt zonlicht: les voor PO over kleuren en warmte
* Zon en planeten: digibordles voor bovenbouw PO en onderbouw VMBO/HAVO/VWO
* Zonneloper: lesbrief voor bovenbouw PO en onderbouw VMBO/HAVO/VWO over zonnestand en seizoenen
* De maan: lesbrief voor onderbouw VMBO/HAVO/VWO over de maan
* Maanfasen en verduisteringen: lespakket voor klas 1 en 2
* Onderzoek de zon: lesbrief voor bovenbouw HAVO/VWO over de geschiedenis van onderzoek naar licht, lichtspectra en zonnespectra
* Inleiding sterrenkunde: hoofdstuk over zons- en maansverduisteringen
* Lesbrief Pearle Opticiens over de zonsverduistering
* Kleurplaat
|
|
Links: Zo ongeveer zal de zonsverduistering er in Nederland gaan uitzien. |
|
