Het volgen van de moleculen van het leven rond jonge sterren
Dr. Veronica Allen, Rijksuniversiteit Groningen
Wetenschappers weten niet hoe het leven op aarde is ontstaan, maar moleculen vanuit de ruimte hebben waarschijnlijk bijgedragen. Astronomen gebruiken radiotelescopen om rondom verschillende soorten jonge sterren deze bouwstenen van het leven te zoeken en te onderzoeken hoe ze op kometen belanden die ze naar de jonge aarde kunnen brengen. Veronica Allen kwam in 2017 in het nieuws toen ze een raadselachtig stikstofgebied in een vlindervormige stervormingsschijf vond.
Waar zijn de ontplofte sterren in onze Melkweg?
Dr. Maria Arias, Universiteit Leiden
Ontplofte sterren, ofwel supernova-restanten, zijn essentieel voor de evolutie van sterrenstelsels. Maar in de Melkweg komt het verwachte en het geobserveerde aantal restanten niet overeen. Dit onderzoek gebruikt de LOFAR-radiotelescopen om het galactische coördinatenstelsel met ongekende gevoeligheid in kaart te brengen en de ontbrekende supernova restanten te vinden. Maria Arias promoveerde eind 2020 aan de Universiteit van Amsterdam op onderzoek naar supernova-restanten.
Het waarnemen van de gloed van het vroege Universum
Dr. Nichole Barry, Rijksuniversiteit Groningen
Het ontstaan van de eerste sterrenstelsels in het vroege universum is een mysterie. Het zwakke licht van waterstof zou door astronomen waargenomen kunnen worden, maar minuscule fouten in de signaalverwerking maken dit onmogelijk. Door het combineren van Amerikaanse, Australische en Nederlandse software zou deze periode toch waargenomen kunnen worden. Nichole Barry werkte eerst bij de University of Melbourne (Australië).
Hoe exoplaneten hun atmosfeer kwijtraken
Dr. Antonija Oklopčić, Universiteit van Amsterdam
De atmosferen van exoplaneten zijn cruciaal voor het bepalen van de eigenschappen van verre werelden en om vast te stellen of er leven mogelijk is. Dampkringen veranderen echter met de tijd en kunnen zelfs helemaal verdampen. Dit onderzoek zal nieuwe technieken ontwikkelen om te onderzoeken hoe exoplaneten hun atmosfeer verliezen. Antonija Oklopčić werkte eerst op Harvard University (Verenigde Staten).
Inzoomen op sterfabrieken in het jonge heelal
Dr. Matus Rybak, Technische Universiteit Delft en Universiteit Leiden
Maakt het voor een ster verschil of hij vandaag geboren wordt in de Orionnevel, of 10 miljard jaar geleden in een stofrijke ‘sterfabriek’? In dit project gebruiken sterrenkundigen nieuwe nanotechnologie-gedreven telescopen en de vergroting door de zwaartekracht om te begrijpen hoe nieuwe sterren in het jonge heelal worden gevormd. Matus Rybak kwam begin 2020 in het nieuws met een nieuwe manier om verre sterrenstelsels in kaart te brengen.
De vormingsgeschiedenis van reuze exoplaneten ontcijferd uit hun atmosferen
Dr. Tomas Stolker, Universiteit Leiden
Waarnemingen met grote telescopen hebben reuze exoplaneten onthuld die op grote afstand van hun ster staan. De onderzoekers zullen de vormingsgeschiedenis van deze planeten achterhalen door middel van accurate metingen van hun chemische samenstelling. Tomas Stolker kwam eerder in het nieuws toen hij bewegende schaduwen zag rond een planeetvormende ster.
Over Veni
Veni is gericht op excellente onderzoekers die onlangs gepromoveerd zijn. Veni maakt net als de Veni- en Vici-beurzen deel uit van het NWO-Talentprogramma (voorheen: de Vernieuwingsimpuls). Binnen het programma zijn onderzoekers zijn vrij om hun eigen onderwerp voor financiering in te dienen. In totaal dienden in de Veni-ronde 1127 onderzoekers een onderzoeksvoorstel in. Daarvan zijn er 162 gehonoreerd. Dat komt neer op een honoreringspercentage van 14%. Eerder maakte NWO de bekend dat Else Starkenburg en Lingyu Wang een Vidi ontvangen.