De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft de NWO-Spinozapremie, de hoogste onderscheiding in de Nederlandse wetenschap, toegekend aan microbioloog Mike Jetten, wiskundige Ieke Moerdijk, antropoloog Annemarie Mol en astronoom Xander Tielens. De laureaten krijgen elk 2,5 miljoen euro, vrij te besteden aan onderzoek naar keuze.
Xander Tielens (1953) is hoogleraar fysica en chemie van de interstellaire ruimte aan de universiteit Leiden. Tielens bestudeert de rol van grote moleculen, met name PAK’s (polycyclische aromatische koolwaterstoffen), en interstellair stof in het universum. Hij was een van de eersten die het belang van dergelijke grote moleculen in de ruimte onderkende.
Tielens is voorts nauw betrokken bij de ontwikkeling en het gebruik van een aantal astronomische instrumenten, waaronder de SOFIA-telescoop en de Europese Herschel-satelliet, die het door NWO-instituut SRON gebouwde HIFI-instrument aan boord heeft. HIFI is ontworpen om water en andere moleculen op te sporen. Tielens is ‘project scientist’ van het HIFI-project.
Xander Tielens is sinds 2009 hoogleraar aan de Universiteit Leiden. Hij promoveerde in 1982 aan dezelfde universiteit. Daarna was hij enkele jaren werkzaam bij de US National Research Council. Vanaf 1985 was hij onderzoeker aan de University of California in Berkeley. In 1989 ging Tielens voor de eerste keer aan de slag als senior onderzoeker bij het Ames Research Center van NASA. Acht jaar later keerde hij terug naar Nederland om hoogleraar Astrofysica te worden in Groningen en senior onderzoeker bij ruimteonderzoeksinstituut SRON. In 2004 werd hij full time hoogleraar. Twee jaar later werd Tielens opnieuw senior onderzoeker bij Ames. Daarnaast bleef hij in Groningen aangesteld als hoogleraar.
Tielens is de meest geciteerde Nederlandse astronoom. Hij ontving in 2009 de prestigieuze ERC Advanced Grant. Vorige maand werd hij gekozen tot lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW).
Xander Tielens krijgt Spinozapremie 2012
