Het bestuur van de Nederlandse Astronomenclub (NAC) heeft de Willem de Graaffprijs 2016 voor popularisatie van de sterrenkunde toegekend aan astronoom Dr. Joeri van Leeuwen (ASTRON, UvA).
De door het bestuur ingestelde jury schrijft in zijn rapport dat Joeri van Leeuwen (Waardenburg, 1975) kwalitatief en kwantitatief enorme verdiensten heeft geleverd op het gebied van de popularisatie van de sterrenkunde, over uiteenlopende onderwerpen, in verschillende vormen, en voor een divers publiek, van jong tot oud. “Bovendien toont Van Leeuwen aan dat zijn ervaring met popularisatie zorgt voor een goede terugkoppeling aan de onderzoekswereld, in de vorm van goede colleges voor studenten en uitstekende praatjes op conferenties.”
De jury is onder de indruk van de wijze waarop Van Leeuwen inspeelt op moderne kanalen van communicatie, op een kwalitatief hoogstaande wijze, en daarmee op een enthousiasmerende manier een breed publiek bereikt. Zo was Van Leeuwen medeschrijver en presentator van tv-programma’s als Het Klokhuis en Heel Nederland Kijkt Sterren, en schroomt hij niet om schijnbaar ingewikkelde vragen over zwarte gaten of de relativiteitstheorie met animaties en op social media terug te brengen naar de essentie. “Door hem te eren, is de prijs ook een aanmoediging voor jongeren om in zijn voetsporen te treden”, aldus het juryrapport.
Prof. dr. Willem de Graaff (1923-2004) was leider van de Fysische Afdeling (1960-1976) van het Utrechtse Laboratorium voor Ruimteonderzoek (LRO). Hij zette zich tientallen jaren in om een breed publiek te interesseren voor ruimtevaart en sterrenkunde, ook als voorzitter van Stichting De Koepel.
Als uiting van waardering en erkentelijkheid is de Willem de Graaffprijs ingesteld voor professionele sterrenkundigen en/of ruimte-onderzoekers die in bijzondere mate bijdragen aan de popularisering van deze wetenschapsterreinen. De prijs is zowel een beloning als aanmoediging voor activiteiten die Willem de Graaff na aan het hart lagen. De prijs ter grootte van 1500 euro wordt eenmaal in de drie jaar uitgereikt. In 2007 is de prijs voor het eerst toegekend aan Prof. dr. John Heise. In 2010 ging de prijs naar Prof. dr. Vincent Icke, in 2013 naar Prof. dr. Peter Barthel.
Aan de Willem de Graaffprijs is een bedrag van 1500 euro verbonden. De prijs wordt vandaag uitgereikt op de 71ste Nederlandse Astronomenconferentie in Nunspeet.