IYA2009 zal een wereldwijde viering worden van de sterrenkunde en haar bijdragen aan de samenleving en de cultuur, met als hoogtepunt de 400ste verjaardag van het eerste gebruik van een astronomische telescoop in het jaar 1609. Overigens werd de telescoop kort daarvoor in Nederland uitgevonden. De herdenking daarvan vindt al in het najaar van 2008 plaats. Met het sterrenkundejaar willen de initiatiefnemers bereiken dat de wereldburger zijn plaats in het heelal herontdekt door met een gevoel van verwondering op een zoektocht door het universum te gaan. De IAU wil met met name onder jongeren de interesse in de wetenschap in het algemeen en de sterrenkunde in het bijzonder bevorderen.
Het eerste sterrenkundige gebruik van de telescoop ontketende in 1609 een wetenschappelijke revolutie die ons wereldbeeld diepgaand heeft veranderd. 400 jaar later exploreren moderne telescopen op aarde en in de ruimte 24 uur per dag het heelal, op alle golflengtes. De astronomie is daarnaast een wetenschap die al duizenden jaren lang over alle grenzen heen tot samenwerking leidt; geografisch, cultureel, ras, geslacht en leeftijd, geheel in lijn met de grondbeginselen van het VN-handvest. In dat opzicht is de sterrenkunde een klassiek voorbeeld van de manier waarop wetenschap kan bijdragen aan de versteviging van internationale samenwerking.
In Nederland is een Nationale Werkgroep IYA2009 opgericht ter voorbereiding van activiteiten in 2009 voor zowel het algemene publiek als het onderwijs. Vanuit het thema ‘Het heelal: ontdek het zelf’ beoogt de werkgroep zoveel mogelijk mensen kennis te laten maken met het heelal en onze plaats daarin. Wereldwijd hebben tot nu toe meer dan 90 landen en 14 organisaties zich aangemeld om samen het Internationale VN-Jaar van de Sterrenkunde 2009 tot een succes te maken.
Speciale website voor het VN-Jaar van de Sterrenkunde
