Verzuurde stofwolken buiten de Melkweg gevonden

M82 is een melkwegstelsel dat relatief dichtbij staat, op 12 miljoen lichtjaar, in het sterrenbeeld Grote Beer. (c) Hubble Space Telescope, NASA/ESA
M82 is een melkwegstelsel dat relatief dichtbij staat, op 12 miljoen lichtjaar, in het sterrenbeeld Grote Beer. (c) Hubble Space Telescope, NASA/ESA
SRON-astronoom Floris van der Tak heeft voor het eerst verzuurde stofwolken waargenomen buiten ons eigen melkwegstelsel. Hij richtte daarvoor op Hawaï de James Clerk Maxwell Telescope op twee nabij gelegen melkwegstelsels. Astronomen denken dat verzuring de vorming van sterren en planeten in de stofwolken remt.

De vorming van sterren en planeten in het heelal is een delicaat proces. Wolken van gas en stof draaien en trekken samen onder invloed van de zwaartekracht. Druk en temperatuur stijgen met als uiteindelijk gevolg de ontbranding van een nieuwe ster, mogelijk met planeten er omheen. Onduidelijk is hoe dat precies gebeurt. Volgens Van der Tak lijkt de
hoeveelheid geladen moleculen in de stofwolk een remmende invoed te heben op dit proces. Die geladen moleculen zorgen ervoor dat magneetvelden meer grip krijgen op de wolk, waardoor het stervormingsproces wordt verstoord. Maar geladen moleculen zijn moeilijk rechtstreeks waar te nemen. Een maat voor de hoeveelheid geladen moleculen is de verhouding tussen de zure watermoleculen en de gewone watermoleculen.


Van der Tak vond in de melkwegstelsels M82 en Arp 220 gebieden die rijk zijn aan zure watermoleculen. Het proces van stervorming wordt daar afgeremd doordat er steeds meer geladen moleculen bijkomen.

De resultaten van het onderzoek van Floris van der Tak verschijnen deze week in het wetenschappelijke tijdschrift Astronomy & Astrophysics.

SRON-persbericht