Twee Advanced ERC-Grants voor Nederlandse sterrenkundigen

De Europese onderzoeksorganisatie ERC (European Research Council) heeft een Advanced Investigator Grant toegekend aan Prof. dr. Thijs van der Hulst, hoogleraar extragalactische radiosterrenkunde aan het Kapteyn Instituut van de Rijksuniversiteit Groningen en aan Prof. dr. Ewine van Dishoeck, hoogleraar moleculaire astrofysica aan de Leidse Sterrewacht van de Universiteit Leiden. Ze krijgen beiden 2,5 miljoen euro voor een vijfjarig onderzoeksproject.


Van der Hulst krijgt een bedrag van 2,5 miljoen euro voor zijn vijfjarige onderzoeksproject `The HI Story of Galaxy Evolution in the Nearby Universe'. In het project wordt onderzocht welke rol neutraal waterstof speelt in de evolutie van sterrenstelsels. De nieuwe groothoek-radiocamera APERTIF van de radiosterrenwacht Westerbork zal daarbij worden gebruikt. APERTIF is in staat grote gebieden van de noordelijke sterrenhemel af te zoeken naar signalen van neutraal waterstof afkomstig van vele duizenden sterrenstelsels in het nabije heelal. Deze bevatten de sleutel tot de vraag hoe het gas de stervorming in sterrenstelsels, en dus hun evolutie, reguleert.


Aan Van Dishoeck is het bedrag van 2,5 miljoen euro toegekend voor het onderzoeksoproject ‘Astrochemistry and the Origin of Planetary Systems'. Met de nieuwe ALMA-telescoop in Noord-Chili gaat zij inzoomen op de geboorteplaatsen van nieuwe sterren en planeten. Zij zal het onderzoek combineren met nieuwe gegevens van Herschel, Spitzer en de VLT. Het doel is om water en organische moleculen in kaart te brengen over het hele relevante deel van een schijf waarin planeten kunnen ontstaan (een gebied dat de afstand tussen de aarde en Neptunus beslaat). Zij wil de link tussen de chemie in interstellaire wolken en in ons zonnestelsel, en de oorsprong van de chemische samenstelling van atmosferen van exoplaneten, naar een hoger plan tillen.

Het ERC Ideas programma biedt financiële ondersteuning voor het uitvoeren van grensverleggend onderzoek. In een scherpe competitie worden de beste wetenschappers in Europa geselecteerd. De ERC Advanced Grant is één van de drie subsidievormen van het programma ERC Ideas. De andere subsidies zijn de Starting Investigator Grant en de Synergy Grant, die recent in het leven is geroepen. In totaal zijn voor de 2011-ronde van de ERC Advanced Grant 2.284 onderzoeksvoorstellen ingediend, waarvan slechts ~14% wordt gehonoreerd. Nederlandse astronomen hebben tot nu toe in totaal zes Advanced ERC Grants verworven, waarmee Nederland aan de Europese top staat.

ERC