Als er een buitenaardse beschaving bestaat met technologie die vergelijkbaar is met de onze, zou deze dan in staat zijn om technologische signaturen van de mensheid te detecteren? En zo ja, welke signaturen zouden dat zijn, en tot op welke afstand zijn die dan waarneembaar?
Voor de beantwoording van deze ogenschijnlijk eenvoudige vragen heeft een onderzoeksteam onder leiding van Sofia Sheikh van het Seti Institute in Californië (VS) een theoretisch model ontwikkeld, waarbij voor het eerst meerdere soorten technologische signaturen tegelijk zijn geanalyseerd in plaats van los van elkaar (The Astronomical Journal, februari 2025).
SETI-wetenschappers zoeken naar geavanceerde buitenaardse beschavingen door naar tekenen van technologie uit te kijken – signaturen of patronen die niet aan natuurlijke verschijnselen kunnen worden toegeschreven en op de aanwezigheid van intelligent leven kunnen wijzen. Zulke signaturen, die technosignaturen worden genoemd, zijn er in verschillende vormen.
De nieuwe onderzoeksresultaten laten zien dat krachtige radiosignalen, vergelijkbaar met die van de planetaire radar van de voormalige radiosterrenwacht op Arecibo (Puerto Rico) de makkelijkst waarneembare technosignalen zijn. Deze laten zich detecteren tot op een afstand van 12.000 lichtjaar.
Dankzij instrumenten als de Webb-ruimtetelescoop en het toekomstige Habitable Worlds Observatory (HWO) zal de mensheid straks ook atmosferische technosignalen – zoals de uitstoot van stikstofdioxide – beter kunnen waarnemen dan bijvoorbeeld tien jaar geleden. Met het HWO zijn deze waarneembaar tot op een afstand van 5,7 lichtjaar – net voorbij onze naaste stellaire buur Proxima Centauri dus. En uiteindelijk zou je, naarmate je verder ‘inzoomt’, steeds meer kunstmatige signaturen tegelijkertijd gaan zien, zoals stadslichten, lasers, warmte-eilanden en satellieten, die op technologische activiteit wijzen.
Volgens Sheikh geeft het onderzoek ons een beter beeld van wat we ooit op een planeet zouden ontdekken die bijvoorbeeld hoge concentraties vervuilende stoffen in zijn atmosfeer heeft. ‘Een van de meest bevredigende aspecten van dit onderzoek was dat we SETI konden gebruiken als een ‘kosmische spiegel’: hoe ziet de aarde eruit voor de rest van ons Melkwegstelsel? En hoe zou onze huidige invloed op onze planeet worden waargenomen?’, aldus Sheikh. ‘Hoewel we het antwoord natuurlijk niet kennen, kunnen we ons dankzij dit onderzoek een voorstelling maken van wat we gaan zien als we ooit een planeet zouden ontdekken met bijvoorbeeld hoge concentraties vervuilende stoffen in zijn atmosfeer.’ (EE)
Earth Detecting Earth