Met behulp van gedetailleerde berekeningen van de dynamische wisselwerking tussen sterren onderling hebben de onderzoekers Alessia Gualandris en Simon Portegies Zwart van de Universiteit van Amsterdam aangetoond dat de ster HE0437-5439 ongeveer 25 miljoen jaar geleden is weggeschoten uit een sterrenhoop in de Grote Magelhaense wolk. Hun resultaten zijn gepubliceerd in het tijdschrift Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
Normaal gesproken verdwijnen objecten in zwarte gaten, maar het was in 1988 al door Jack Hills aangetoond dat via een dynamisch samenspel tussen twee sterren en een zwart gat, het mogelijk is dat een van de sterren met een grote snelheid wordt weggekegeld. De andere, niet weggeschoten ster komt hierbij in een nauwe baan rond het zwarte gat terecht.
Volgens de onderzoekers zijn er twee sterrenhopen, NGC2100 (zie afbeelding) en NGC2004, die precies voldoen aan de criteria om een ster als HE0437-5439 met een dergelijke duizelingwekkende snelheid weg te kunnen schieten. De consequentie hiervan is dat de sterrenhoop een zwart gat moet bevatten dat minstens duizend keer zwaarder is dan de zon.
Het zwarte gat in de Grote Magelhaense Wolk behoort hiermee tot de nieuwe klasse van middelzware zwarte gaten, die het midden houden tussen gewone, ster-achtige zwarte gaten en de superzware zwarte gaten in de kernen van melkwegstelsels. Het enige andere kandidaat-middelzware zwarte gat bevindt zich in de sterrenhoop MGG11 in het nabijgelegen sterrenstelsel M82.
Volgens eerder onderzoek van Portegies Zwart voldoen beide sterrenhopen, NGC2004 en NGC2100, aan de juiste eigenschappen om een dergelijk zwart gat te herbergen. Hoewel de ster HE0437-5439 al lang geleden is weggeschoten, zal het zwarte gat zich nog steeds in een van de twee sterrenhopen bevinden.
Het artikel is online beschikbaar
Webpagina van Simon Portegies Zwart
Opname van de Grote Magelhaense Wolk waarin de sterrenhopen NGC2004 en NGC2100 zich bevinden.
Opname van de sterrenhoop NGC2100 in het sterrenbeeld Dorado (Goudvis) in de Grote Magelhaense Wolk. Mogelijk bevindt zich een zwart gat in deze sterrenhoop met een massa meer dan duizend keer groter dan de zon. © ESO © ESO