Op vrijdagochtend 4 januari vindt het maximum plaats van demeteorenzwerm de Boötiden. Dit is de grootste jaarlijkse meteorenzwerm aan de sterrenhemel. Volgens astronoom Marc van der Sluys van hemel.waarnemen.com zijn de omstandigheden dit jaar in onze streken bijzonder gunstig enzijn er in de vroege vrijdagochtend bij helder weer met het blote oog tot wel 130 'vallende sterren' per uur te zien.
De Boötiden zijn vernoemd naar het sterrenbeeld Boötes (de Ossenhoeder),waar de radiant ligt waar de meteoren vandaan lijken te komen. Dit sterrenbeeld staat bij ons 's ochtends boven de oostelijke horizon. De meteorenzwerm bestaat uit achtergelaten puin, mogelijk van een planetoïde. Doordat de aarde in haar baan om de zon door de puinwolk beweegt, zien wij deze meteorenzwerm ieder jaar rond dezelfde datum. De Boötiden kenmerken zich door hun korte duur, grote aantallen en de lange, zwakke, blauwachtige sporen die ze nalaten.
De piek van de Boötiden is met circa acht uur extreem kort, waardoor dezwerm vaak ongunstig valt; wanneer de piek overdag plaatsvindt is er zelfs vrijwel niets van te zien. Doordat het maximum dit jaar 's ochtends rond 6:30 uur valt, wanneer de zon nog diep onder de horizon staat, de radiant hoog boven de horizon staat en de maan niet te zien is, zijn de astronomische omstandigheden in ons land bijzonder gunstig.
"De laatste keer dat de situatie vergelijkbaar was, was in 1976, devolgende keer zal in 2085 zijn,” aldus Van der Sluys. Doordat de zwermzo kort duurt zijn aan het begin van de nacht nog nauwelijks Boötiden te zien, maar neemt het aantal meteoren gedurende de nacht sterk toe tot meer dan 100 per uur tussen 5 en 7 uur. Om de meteoren waar te nemen is geen speciale apparatuur nodig; het blote oog, een heldere hemel en warme kleding volstaan. Door een donkere plaats op te zoeken kunnen ook zwakkere meteoren worden waargenomen.
Vallende sterren zijn lichtflitsen die af en toe aan de sterrenhemelverschijnen. De flitsen hebben echter niets met sterren te maken. Ze worden veroorzaakt door ruimtepuin, vaak niet groter dan een zandkorrel, dat circa 100 kilometer boven ons hoofd in de aardatmosfeer terecht komt. Door de hoge snelheden van het ruimtepuin wordt de lucht vóór zo’n gruisdeeltje gecomprimeerd, verhit en aan het gloeien gebracht, wat wij zien als een flitsje. De snelheden van de Boötiden zijn met circa 150.000 km/uur gemiddeld.
Meer informatie bij hemel.waarnemen.com