In het weekend van 15 t/m 17 maart 2013 worden in Nederland voor de 37-ste keer de jaarlijkse Landelijke Sterrenkijkdagen gehouden. Op circa 60 plaatsen in heel Nederland is jong en oud welkom om een blik door een telescoop te werpen. Het publiek kan zo op informele wijze kennis maken met de wereld van sterren en planeten en met de leuke hobby sterrenkunde.
Een overzicht van alle deelnemers, locaties en openingstijden staat op de speciale website www.sterrenkijkdagen.nl.
De toegang is veelal gratis, maar bij sommige publiekssterrenwachten wordt een entreeprijs gevraagd. Deze is echter meestal lager dan de normale toegangsprijs. Op de meeste locaties is de speciale uitgave van het tijdschrift Zenit beschikbaar over 'Zelf sterren kijken', met heel veel informatie voor wie zelf met deze hobby wil beginnen. De landelijke coördinatie van de sterrenkijkdagen is ook dit jaar weer in handen van Stichting 'De Koepel' in Utrecht.
Wat is er te zien?
Maan met kraters:
Op 19 maart is het Eerste Kwartier. We zien dan precies een halve maan. In de dagen daarvoor zien we een smalle maansikkel die steeds breder wordt, terwijl hij rond dezelfde tijd ook steeds hoger aan de westelijke hemel staat. Met behulp van een verrekijker kunnen we op de maan al enkele kraters zien, maar een kleine telescoop toont er vele tientallen of zelfs honderden. Juist op de grens van licht en donker vallen de kraters door het hoge contrast extra goed op.
Planeten:
Aan de westelijke hemel is de planeet Jupiter een opvallend gezicht. Jupiter was de hele afgelopen winter al een mooi object aan de hemel, en toont in de telescoop manen en wolkenbanden. De planeet Saturnus staat in het sterrenbeeld Weegschaal. Hij komt rond 22 uur op en is daarna opvallend als een heldere ster aan de oostelijke hemel. Saturnus heeft een fraaie ring die zelfs in kleine telescopen al goed is te zien. Het is daarmee één van de mooiste hemellichamen die we kunnen zien.
Komeet:
Vanaf 12 maart is er een vrij heldere komeet te zien. Dan verschijnt Komeet PANSTARRS boven de westnoordwestelijke horizon in het sterrenbeeld Vissen. De dagen daarna staat de komeet steeds hoger en beweegt dan door het sterrenbeeld Andromeda. Als de komeet net zo helder blijft als nu op het zuidelijk halfrond, dan zal hij hopelijk met het blote oog zichtbaar zijn, maar met een kleine verrekijker moet het zeker lukken.
En nog veel meer:
Juist omdat de smalle maansikkel nog niet zo stoort, is het deze avonden ook goed mogelijk om wat zwakkere nevelachtige objecten waar te nemen. De bekende Orionnevel zal mooi te zien zijn, net als de open sterrenhoop Pleiaden in het sterrenbeeld Stier. Maar voor de liefhebber zijn er tal van mooie, zwakkere objecten te zien, zoals de bekende Krabnevel en diverse fraaie opensterrenhopen en sterrenstelsels. Voor wie met het blote oog de hemel verkent, schittert in het zuidwesten de zeer heldere ster Sirius. Rechts daarvan staat het sterrenbeeld Orion. Hoog in het zuidoosten staat het sterrenbeeld Leeuw met de heldere ster Regulus. In het oosten zien we de ster Arcturus, de hoofdster van het sterrenbeeld Ossenhoeder. Hoog in het oosten, bijna recht boven uw hoofd, staat het bekende 'Steelpannetje' van het sterrenbeeld Grote Beer. Precies richting het noorden, iets meer dan halverwege de hemel, staat de Poolster. Het is een goed zichtbare ster, maar niet heel helder. In het noordwesten is onder meer het W-vormige sterrenbeeld Cassiopeia te zien.