In het weekend van 2 t/m 4 maart 2012 worden in Nederland voor de 36-ste keer de jaarlijkse Landelijke Sterrenkijkdagen gehouden. Op ruim 60 plaatsen in heel Nederland is jong en oud welkom om een blik door een telescoop te werpen. Het publiek kan zo op informele wijze kennis maken met de wereld van sterren en planeten en met de leuke hobby sterrenkunde. De landelijke coördinatie van de sterrenkijkdagen is ook dit jaar weer in handen van Stichting 'De Koepel' in Utrecht.
Een overzicht van alle deelnemers, locaties en openingstijden staat op de speciale website www.sterrenkijkdagen.nl.
De toegang is veelal gratis, maar bij sommige publiekssterrenwachten wordt een entreeprijs gevraagd, maar deze is meestal lager dan de normale prijs.
Bijzonder dit jaar is dat er behalve de maan wel vijf planeten zichtbaar zijn!
Wat is er te zien?
Maan met kraters:
In de vroege morgen van 1 maart is het Eerste Kwartier. We zien dan precies een halve maan. In de dagen daarna neemt de maan een steeds boller uiterlijk aan, totdat het op 8 maart Volle Maan is. Met behulp van een verrekijker kunnen we op de maan al enkele kraters zien, maar een kleine telescoop toont er vele tientallen of zelfs honderden. Juist op de grens van licht en donker vallen de kraters door het hoge contrast extra goed op.
Planeten:
De planeet Mars staat in het sterrenbeeld Leeuw, en is zichtbaar als een heldere, geeloranje ster aan de zuidoostelijke hemel. Mars toont in de telescoop donkere vlekken op het oppervlak en vaak is er ook een witte poolkap te zien.
Boven de westelijke horizon zijn de planeten Venus en Jupiter een opvallend gezicht. In de telescoop is Venus nu een half verlicht schijfje. De komende weken komt deze planeet steeds hoger boven de horizon te staan en passeert daarbij Jupiter. Jupiter was de hele afgelopen winter een mooi object aan de hemel, en toonde in de telescoop manen en wolkenbanden, maar hij verdwijnt de komende tijd in de avondschemering.
De planeet Saturnus staat in het sterrenbeeld Maagd. Hij komt laat in de avond op en is dan opvallend als een heldere ster aan de oostelijke hemel. Saturnus heeft een fraaie ring die zelfs in kleine telescopen al goed is te zien. Het is daarmee één van de mooiste hemellichamen die we kunnen zien.
Niet zo heel makkelijk om te zien, maar leuk om te proberen: Kort na zonsondergang is boven de westelijke horizon ook de planeet Mercurius te vinden. Gebruik een verrekijker om deze planeet te betrappen in de avondschemering.
En nog veel meer:
In het zuidwesten schittert de zeer heldere ster Sirius en rechts daarvan staat het sterrenbeeld Orion met daarin de mooie Orionnevel, die al met kleine kijkers is te zien. Hoog in het zuidoosten staat het sterrenbeeld Leeuw met de heldere ster Regulus. In het oosten zien we de ster Arcturus, de hoofdster van het sterrenbeeld Ossenhoeder. Hoog in het oosten, bijna recht boven uw hoofd, staat het bekende 'Steelpannetje' van het sterrenbeeld Grote Beer. Precies richting het noorden, iets meer dan halverwege de hemel, staat de Poolster. Het is een goed zichtbare ster, maar niet heel helder. In het noordwesten is onder meer het W-vormige sterrenbeeld Cassiopeia te zien.
Dit zijn slechts enkele hoogtepunten van de vele mogelijkheden aan de nachtelijke hemel in maart.
Meer informatie over wat er in 2012 aan de hemel valt te beleven, vindt u in de jaarboeken: 'Sterrengids 2012' (uitgebreid, voor wat meer gevorderden) en 'Sterren en Planeten 2012' (beknopt, voor beginners). Zie de website: www.dekoepel.nl.
Extra programma's
Sterrenkijken is een boeiende activiteit bij helder weer. Als de hobby je te pakken heeft, voel je de nachtelijke kou niet! Helaas is het in onze streken vaak bewolkt. Mocht het weer tijdens de sterrenkijkdagen niet goed zijn, dan is op de meeste waarneemlocaties toch informatie te krijgen over de hobby sterrenkunde, men kan instrumenten bekijken en resultaten (foto's of films) bewonderen. Soms worden er presentaties gegeven en hier en daar is er een expositie ingericht. Er is een gratis informatiefolder beschikbaar en vaak ook andere documentatie. Iedereen, jong en oud is welkom. Ook bij slecht weer is een bezoek de moeite waard!
Meer informatie:
www.sterrenkijkdagen.nl
Bron: Stichting De Koepel
Sterrenkijkdagen 2012: 2, 3 en 4 maart
