De gast-leerstoelen werden in 2006 ingesteld door de Solvay Institutes, de organisatie die voortbouwt op het befaamde Solvay Conferenties in de twintigste eeuw in Brussel. De gasthoogleraar geeft in een periode van twee maanden een reeks colleges over haar of zijn wetenschappelijke werk. De aftrap is een publiekslezing in Brussel.
Samaya Nissanke is als universitair hoofddocent verbonden aan GRAPPA, het onderzoekscentrum voor zwaartekracht en astrodeeltjesfysica van de Universiteit van Amsterdam. Sinds 2018 werkt ze via een gedeelde positie aan zowel het Anton Pannekoek Instituut als het Institute of Physics, waarbij ze via de laatste ook verbonden is aan het Nationaal instituut voor subatomaire fysica Nikhef in Amsterdam.
Nissankes onderzoek naar zwaartekrachtsgolven begeeft zich op het snijvlak van astronomie en fundamentele natuurkunde. Zij geldt internationaal als een van de pioniers op het gebied van multimessenger-astronomie, waarbij informatie uit zwaartekrachtsgolven, deeltjesfysica en astronomische waarnemingen samenkomen en nieuwe inzichten geven.
In 2020 kreeg ze voor haar werk de New Horizon Prize in Physics van de Breakthrough Prize Foundation voor de nieuwe technieken die ze hielp ontwikkelen. In 2021 won de een Suffrage Science Award van de London Medical Council, voor haar inspanningen voor vrouwen in de natuurwetenschappen.
Nissanke, zelf Brits van Japans-Sri Lankaanse afkomst, benadrukt binnen en buiten haar werk veelvuldig het belang van diversiteit voor de wetenschappen zelf. Ze is de tweede vrouwelijke wetenschapper die wordt benoemd op de prestigieuze Solvay Chair.