's Werelds grootste radiotelescoop LOFAR is gisteren officieel geopend door Hare Majesteit de Koningin tijdens een speciale ceremonie. Deze ceremonie vond plaats in het centrale LOFAR-gebied van zo'n 400 hectare tussen Exloo en Buinen in het oostelijk deel van Drenthe. In een multimediale presentatie vertelden wetenschappers, bestuurders, captains of industry en betrokkenen uit de omgeving hoe belangrijk LOFAR voor hen is geweest en zal zijn.
Dit was de opmaat naar de officiële handeling de koningin die met een druk op de knop de waarnemingen met de LOFAR-telescoop startte. Zij werd daarbij omringd door een groep schoolkinderen die aandacht vestigden op het Universe Awareness project. De waarneming leverde na enkele seconden op een groot scherm de eerste officiële resultaten op met deze super-radiotelescoop.
Na de officiële opening werd een overeenkomst getekend tussen Nederland, Frankrijk, Duitsland, Zweden en Engeland om gezamenlijk gebruik te gaan maken van de LOFAR-antennestations, die inmiddels ook in deze landen zijn gebouwd.
LOFAR, dat staat voor Low Frequency Array, is ontworpen en gebouwd door ASTRON, het Nederlands instituut voor radioastronomie, onderdeel van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). De 25.000 antennes staan verspreid over 36 velden in Noord-Nederland en in Duitsland, Zweden, Frankrijk en Engeland. Glasvezels verbinden de antennes met een supercomputer die bij de Rijksuniverstiteit Groningen staat. Zo ontstaat een reuzentelescoop met een diameter van honderd tot duizend kilometer.
De telescoop onderzoekt onder meer het vroegste heelal, kosmische deeltjes en magnetisme in de Melkweg en andere sterrenstelsels. Met het LOFAR-sensornetwerk wordt ook onderzoek op het gebied van geofysica, precisielandbouw en ICT gedaan. Terwijl de antennes het heelal waarnemen, verzamelen ondergrondse sensoren gegevens over de structuur van de aardbodem. Die gegevens dragen bij aan betere modellen voor bodemdaling, watermanagement en gaswinning.
In Drenthe vindt rond de opening een grote conferentie plaats over SKA (Square Kilometer Array), de opvolger van Lofar die in Zuid-Afrika of Australië zal worden gebouwd. De Ministers van Wetenschap van deze landen waren bij de openingsceremonie aanwezig.
Item in het NOS-Journaal van 12 juni over de nieuwe radiotelescoop Lofar:
Radiotelescoop Lofar officieel geopend
