Planeet kleiner dan Mercurius ontdekt rond Kepler-37

Artistieke impressie van de drie ontdekte planeten rond Kepler-37 in een line-up met de maan en planeten in ons eigen zonnestelsel Credit: NASA/Ames/JPL-Caltech
Artistieke impressie van de drie ontdekte planeten rond Kepler-37 in een line-up met de maan en planeten in ons eigen zonnestelsel Credit: NASA/Ames/JPL-Caltech

De NASA/Kepler-telescoop heeft een planeet kleiner dan Mercurius ontdekt rond de ster Kepler-37. Deze planeet - die ongeveer zo groot is als onze maan – is de binnenste van in totaal drie planeten die draaien rond een ster die een iets koeler zusje is van onze zon. Dit resultaat, waaraan Saskia Hekker van de Universiteit van Amsterdam heeft meegewerkt, verschijnt op 21 februari in Nature.
 
Sinds de ontdekking van de eerste exoplaneten is al duidelijk dat planeetstelsels heel divers kunnen zijn: er is zelfs nog geen enkel stelsel gevonden dat op ons eigen zonnestelsel lijkt. Tot voor kort werden vooral grote exoplaneten ontdekt, de meeste met het formaat van de grootste planeet van ons zonnestelsel, Jupiter.
 
Kepler is speciaal ontworpen om aardachtige planeten te ontdekken rond andere sterren dan de zon. De satelliet meet continue de helderheid van 150.000 sterren. Op het moment dat een planeet voor zijn ster langs beweegt - een zogenoemde transit -  neemt de helderheid van de ster iets af. De vorm en tijdsduur van het dipje in de helderheid geven informatie over de exoplaneet.
 
De transit geeft onder andere informatie over de grootte van de planeet, maar alleen als de grootte van de ster waar de planeet omheen draait bekend is. “De straal van de ster kan zeer nauwkeurig worden gemeten aan de hand van stertrillingen”, licht Hekker toe.  “Deze stertrillingen zijn waargenomen voor Kepler-37, en dankzij deze metingen hebben we de straal kunnen bepalen (0,77 maal de straal van de zon), en dus de straal van de planeet.”
 
De planeet rond Kepler-37 (Kepler-37b) is de eerste planeet die astronomen hebben gevonden die kleiner is dan een van de planeten in ons eigen zonnestelsel. Kepler-37b is vergelijkbaar met Mercurius, bestaat zeer waarschijnlijk uit gesteente, en heeft geen atmosfeer of water. Deze ontdekking laat zien dat planeetstelsels zowel veel kleinere als veel grotere planeten kunnen bevatten dan ons eigen zonnestelsel.