Astronomen hebben met de Arecibo-radiotelescoop in Puerto Rico een radiosignaal van een fractie van een seconde ontdekt. Zo’n signaal was eerder alleen met de Australische Parkes-radiotelescoop opgevangen. Hiermee lijkt het bestaan van dit soort snelle radioflitsen uit het diepe heelal - komend van ver buiten ons eigen Melkwegstelsel - te zijn bevestigd. Het team, met onder anderen Jason Hessels en Joeri van Leeuwen (ASTRON, UvA), publiceert dit resultaat vandaag online in The Astrophysical Journal.
Met de Parkes-telescoop waren tot nu toe vijf van dergelijke mysterieuze flitsen, waarvan de herkomst nog steeds een raadsel is, opgevangen. Astronomen hielden er rekening mee dat de signalen wellicht toch storing waren, of afkomstig van een radiobron op aarde. Maar omdat Arecibo aan de andere kant van de aarde staat ten opzichte van Parkes, is de twijfel over de kosmische oorsprong van het signaal met deze ontdekking verdwenen.
Wat de herkomst is van dit soort snelle radioflitsen, is echter nog volstrekt onduidelijk. De kosmische flitsen duren slechts een paar duizendste van een seconde. "Er wordt een gigantische hoeveelheid energie in een enorm korte puls uitgezonden. Het zou kunnen gaan om exotische astrofysische objecten, zoals verdampende zwarte gaten, samensmeltende neutronensterren of magnetars - een type neutronenster met een extreem krachtig magneetveld", zo speculeert coauteur Hessels. "Dus dat gaan we nu uitzoeken. Als de flitsen inderdaad een kosmische oorsprong hebben, zou dat enorm opwindend zijn."
Het signaal is opgevangen op 2 november 2012. De Arecibo-telescoop is de grootste en gevoeligste radiotelescoop ter wereld, met een schotel van 305 meter doorsnee. Uit de ontdekking leidt het onderzoeksteam af dat dergelijke flitsen 10.000 maal per dag zouden moeten voorkomen.
De waarneming is gedaan binnen de Pulsar Arecibo L-Band Feed Array (PALFA)-zoektocht, die als doel heeft een grote verzameling pulsars (snel roterende neutronensterren) te ontdekken. Pulsars zijn uitermate geschikt om de fundamentele fysische eigenschappen van neutronensterren en zelfs van de zwaartekracht en ruimtetijd te bestuderen. "Het is fantastisch dat binnen dit project niet alleen pulsars, maar ook andere krachtige uitbarstingen van radiostraling worden ontdekt", zegt Van Leeuwen. "We gaan nu met de Nederlandse radiotelescopen LOFAR en Westerbork/Apertif brede stroken van de sterrenhemel afspeuren om meer van dit soort snelle radioflitsen te vinden.” Hessels en Van Leeuwen leiden die projecten, met als doel een beter begrip van dit mysterieuze kosmische verschijnsel.
Ook Arecibo vangt mysterieuze radioflits op
