NB: embargo tot 31-12-03, 19.00 u.
Effectief samenspel van twee van de meest geavanceerde observatoria ter wereld, de Very Large Telescope (VLT) in Chili en de Hubble Ruimte Telescoop (HST), heeft bewijzen opgeleverd dat clusters van sterrenstelsels al in aanbouw waren toen het heelal nog maar 10 procent van z'n huidige leeftijd had. Een proto-cluster op de recordafstand van ongeveer 12 miljard lichtjaar is de vroegste voorouder van de hedendaagse clusters die tot nu toe gevonden is. Dit resultaat wordt 1 januari 2004 door George Miley en promovendus Roderik Overzier van de Leidse Sterrewacht, samen met een groot aantal internationale collega's, gepubliceerd in Nature.
George Miley
miley@strw.leidenuniv.nl
Roderik Overzier
overzier@strw.leidenuniv.nl
Gecombineerde driekleuren opname (blauw, groen en rood) van het grote radiosterrenstelsel TN J1338-1942, waarvan men vermoedt dat die het centrum vormt van een cluster in aanbouw. Het groene licht is hoofdzakelijk afkomstig van de Lyman a straling van hee
Links: een ‘volwassen’ cluster, RDCS 1259.9-2927, op het moment dat het heelal 5 miljard jaar oud was. De complete cluster is veel groter dan de foto en bevat waarschijnlijk duizenden sterrenstelsels, maar hier zijn er slechts ongeveer 50 zichtbaar. (