![Het uitrollen van een van de drie antennes. (c) Marc Klein Wolt/Radboud Universiteit [klik voor groter]](/upload/images/2019/11/Uitrollen%20van%20de%20antennes_credit%20Marc%20Klein%20Wolt_RU.png)
Voorheen werd de Chinese satelliet voornamelijk gezien als een communicatiesatelliet. De Chinese maanmissie heeft echter inmiddels de belangrijkste doelen gehaald. De Chinezen hebben de satelliet dan ook omgedoopt tot radio-observatorium. Daarmee is de Netherlands-China Low Frequency Explorer het eerste Nederlandse-Chinese ruimteobservatorium voor radioastronomie.
Maannacht van 14 dagen
Marc Klein Wolt, directeur van het Radboud Radio Lab en leider van het Nederlandse team, is blij: "Ons belang in de Chinese Chang'e-4-missie is nu veel groter geworden. We mogen we tijdens de veertien dagen durende nacht aan de achterkant van de maan onze waarnemingen doen. Dat is veel meer dan eerder het idee was. De maannacht is nu van ons."
Vorige week was Klein Wolt, met ingenieur Eric Bertels van antennebouwer ISISpace in China om het uitrollen van de antennes voor te bereiden. Bertels: "De lancering anderhalf jaar geleden was al superspannend natuurlijk, maar daar hadden we zelf geen invloed op. Nu het over ons eigen instrument ging, was dat wel anders."
Albert-Jan Boonstra van ASTRON is verheugd te zien dat na drie jaar hard werken de antennes zijn uitgerold: "Dit is een unieke technologiedemonstratie die de weg vrijmaakt voor toekomstige radio-instrumenten in de ruimte."
Ruimteradiotelescoop van Nederlandse komaf
Heino Falcke van de Radboud Universiteit en wetenschappelijk leider van de Nederlands-Chinese radiotelescoop, kan bijna niet wachten op de eerste meetgegevens: "Eindelijk zijn we 'in business' en hebben een radioastronomie-instrument van Nederlandse komaf in de ruimte. Het team heeft ongelofelijk hard gewerkt en de eerste data zullen duidelijk gaan maken hoe goed het instrument werkelijk is."
Het langer dan gepland wachten achter de maan had waarschijnlijk wel effect op de antennes. In het begin rolden de antennes soepel uit, maar het laatste stukje ging steeds lastiger. Het team heeft daarom besloten om eerst gegevens te verzamelen en later misschien de antennes verder uit te rollen. Met de kortere antennes is het instrument gevoelig voor signalen van zo’n achthonderd miljoen jaar na de oerknal, toen de eerste sterren zich vormden. Met de maximale lengte kunnen signalen van vlak na de oerknal opgevangen kunnen worden.
Netherlands-China Low Frequency Explorer
De Netherlands-China Low Frequency Explorer (NCLE) is een prototype radiotelescoop om de zwakke radiosignalen van een periode net na de oerknal op te vangen. Deze signalen worden geblokkeerd door onze aardse atmosfeer. Daarom bevindt de telescoop zich op een satelliet die achter de maan hangt. Met die satelliet, QueQiao geheten, bestuurt de Chinese ruimtevaartorganisatie CNSA een lander die sinds begin 2019 op de achterkant van de maan rijdt. De Netherlands-China Low Frequency Explorer is in Nederland ontwikkeld door de Radboud Universiteit (Nijmegen), ASTRON (Dwingeloo) en het bedrijf ISISpace (Delft) met steun van de Nederlands Space Office.
