Nederland bouwt ook de nieuwe set ontvangers voor ALMA

Nederland mag de zogeheten Band 2-ontvangers voor de ALMA-telescoop gaan bouwen. Het contract voor de productie van deze nieuwe set ontvangers op de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) is deze week getekend.

ALMA Band 5-ontvanger. Credit: NOVA
ALMA Band 5-ontvanger. Credit: NOVA

ALMA, waar ESO partner in is, neemt het heelal waar op een reeks radiogolflengten in de millimeter- en submillimetergebieden van het elektromagnetisch spectrum. Alle 66 antennes van ALMA zijn uitgerust met een aantal zeer gevoelige radio-ontvangers, elk voor een bepaald golflengtebereik. Met de nieuwe ontvangers, de Band 2-ontvangercartridges, kan ALMA op golflengten in het bereik van 2,6 tot 4,5 mm waarnemen. 

Voor de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA) is dit het derde contract voor ALMA-ontvangers. Eerder al ontwikkelde en bouwde de NOVA-sub-mm-groep de ALMA-Band 9-ontvangers (0,5 - 0,4 mm / 2007-2011) en de Band 5-ontvangers (1,8 - 1,4 mm / 2013-2017). De laatste in samenwerking met GARD (Onsala Space Observatory, Zweden). De unieke expertise die de NOVA sub-mm-groep hiermee heeft opgedaan op het gebied van het ontwerpen van deze ontvangers heeft ertoe geleid dat NOVA opnieuw zo’n contract heeft weten binnen te halen.

Na succesvolle tests van een prototype Band 2-ontvangercartridge heeft de ALMA-raad goedkeuring gegeven aan de pre-productiefase. Het gaat om een ​​reeks van zes cartridges, met als doel om uiteindelijk over te gaan tot de productie van de volledige set, één voor elk van de ALMA-antennes. 

Met deze nieuwe ontvangers wordt ALMA een nog veelzijdiger wetenschappelijke machine. Ze maken belangrijke metingen mogelijk van het koude interstellaire medium, het ijle mengsel van materie en straling dat de ruimte tussen de sterren vult. In Band 2 zal ALMA ook de eigenschappen van stof in verschillende astronomische omgevingen kunnen bestuderen, van planeetvormende schijven tot sterrenstelsels, en zal hij zijn vermogen om kosmische objecten met hoge roodverschuiving waar te nemen, kunnen uitbreiden. Dichter bij huis maakt Band 2 waarnemingen mogelijk van complexe, zware moleculen in het lokale heelal.

Fotocredit: ESO/Y. Beletsky

De productie van de Band 2-ontvangercartridges wordt uitgevoerd door een consortium bestaande uit NOVA, Chalmers University, Göteborg, Zweden en het Nationaal Instituut voor Astrofysica (INAF), Bologna, Italië. De National Astronomical Observatory of Japan (NAOJ) zal bijdragen aan de productie en het testen van de ontvanger-optiek als een Oost-Aziatische bijdrage aan het ALMA-ontwikkelingsprogramma. De National Radio Astronomy Observatory (NRAO) en de Universiteit van Chili zijn betrokken zijn bij de ontwikkeling en productie van sommige componenten van de ontvangers, die voor tests en integratie naar ESO zullen worden verzonden.

Meer informatie over ALMA:

https://www.astronomie.nl/instrument/alma-31
https://www.astronomie.nl/instrument/alma-band-5-47
https://www.astronomie.nl/instrument/alma-band-9-1

Nederlandstalig ESO-persbericht