In de vroege ochtend van maandag 21 januari 2019 vindt een totale maansverduistering plaats, die bij helder weer zichtbaar is in Nederland en België. De eclips begint rond 3.36 uur en duurt tot 8.50 uur. Eerst is te zien hoe een hap uit de maan groter wordt, totdat de maan ruim een uur lang totaal is verduisterd. Daarna wordt de hap uit de maan weer kleiner. Volgens Marc van der Sluys van hemel.waarnemen.com is de eclips bij mooi weer vrijwel in z'n geheel zichtbaar in onze streken. De maansverduistering eindigt om ongeveer 8.50 uur, een paar minuten nadat de maan onder de horizon is verdwenen.
Bij een maansverduistering beweegt de maan door de schaduw van de aarde. Tijdens de totaliteit van de eclips, tussen 5.41 en 6.44 uur, kan direct zonlicht het maanoppervlak niet bereiken. Rood zonlicht dat langs de aarde scheert, wordt echter afgebogen in de aardatmosfeer en valt nog wel op de maan. Daardoor is de maan niet helemaal donker, maar vertoont ze een rode gloed. Dit verschijnsel wordt ook wel een Bloedmaan genoemd. De maan staat op dat moment circa 20° boven de westelijke horizon en is dus goed zichtbaar. Doordat de maan 's avonds in het perigeum staat, dicht bij de aarde, lijkt deze bovendien groter dan gemiddeld (ook wel supermaan genoemd).
Weersverwachting
Om de maansverduistering te kunnen zien, is het blote oog voldoende, al geeft een verrekijker of telescoop een wat duidelijker beeld. Op dit moment is de weersverwachting voor maandagochtend matig, maar er is een kans dat de eclips tijdens opklaringen te zien is. Het is dus belangrijk om de komende dagen de weersverwachting in de gaten te houden.
Om ook nog wat slaap te krijgen, geeft Van der Sluys de tip om eventueel alleen de eerste of tweede helft van de verduistering te gaan bekijken, bijvoorbeeld tot het maximum van 6.15 uur of juist vanaf die tijd. Na het maximum gebeurt hetzelfde als ervoor, maar dan in omgekeerde volgorde.
De volgende totale maansverduistering in Nederland en België is op 7 september 2025. Minder indrukwekkende, gedeeltelijke maansverduisteringen zijn op 16 juli 2019, 28 oktober 2023 en 18 september 2024.
Over hemel.waarnemen.com
hemel.waarnemen.com is een niet-commerciële website met hemelverschijnselen die met eenvoudige middelen (blote oog, verrekijker, amateurtelescoop) zichtbaar zijn vanuit Nederland en Vlaanderen. Dr. Marc van der Sluys is sterrenkundig onderzoeker in Nijmegen en redacteur van hemel.waarnemen.com.
(c) hemel.waarnemen.com
De afbeelding toont het verloop van de maansverduistering van 21 januari 2019, gezien vanuit Nederland en België. De donkere gebieden zijn de kernschaduw en de minder donkere bijschaduw van de aarde.
Fase 1: 3.36 uur: Begin, eclips in de bijschaduw
Fase 2: 4.34 uur: Begin gedeeltelijke eclips in de kernschaduw
Fase 3: 5.41 uur: Begin totaliteit
Fase 4: 6.13 uur: Maximale eclips
Fase 5: 6.44 uur: Einde totaliteit
Fase 6: 7.52 uur: Einde gedeeltelijke eclips in de kernschaduw
Fase 7: 8.50 uur: Einde eclips in de bijschaduw.