Een internationaal team van wetenschappers met daarbij Pascale Ehrenfreund van de Universiteit Leiden heeft ontdekt dat de stofdeeltjes van komeet 67P/Churyumov–Gerasimenko zijn opgebouwd uit nog kleinere stofdeeltjes. Deze ontdekking bevestigt de heersende theorie dat klonten stof de basis vormen waaruit kometen en planeten ontstaan. De onderzoekers publiceren hun bevinding donderdag in het wetenschappelijk tijdschrift Nature.
De wetenschappers gebruikten voor hun onderzoek een atoomkrachtmicroscoop in de ruimte. De microscoop bevindt zich aan boord van het onbemande ruimtevaartuig Rosetta dat twee jaar geleden na een reis van tien jaar aankwam bij de komeet 67P. Dankzij het onderzoek aan de stofdeeltjes van de komeet kunnen wetenschappers meer te weten komen over hoe ons zonnestelsel is gevormd. Kometen zijn namelijk een soort tijdcapsule. Ze bevatten materiaal in een bijna ongerepte staat, dat wil zeggen, zoals het eruit zag 4,7 miljard jaar geleden toen ons zonnestelsel werd gevormd.
Het is voor het eerst dat deze ongerepte stofdeeltjes van een komeet in zulk detail en van zo dichtbij zijn bekeken. Een eerdere expeditie naar komeet Wild 2 in 2004 ging op grote afstand langs een komeet. En bij onderzoek naar ruimtestof in de aardatmosfeer kan dat stof veranderd zijn door langdurige inwerking van zonnestraling en door botsingen met andere deeltjes.
Het instrument dat de onderzoekers gebruikten heet MIDAS: Micro-Imaging Dust Analysis System. Het instrument toont de grootte, de vorm en de structuur van het komeetstof. Het blijkt dat het stof bestaat uit klonten van kleinere korrels. De stofdeeltjes verschillen in grootte: van tientallen micrometers tot enkele honderden nanometers. En ze variëren van vorm: van losse korrels tot grotere, poreuze, langwerpige klonten. Ook vonden de onderzoekers een klont die bestaat uit 114 kleinere stofdeeltjes.
Eerder al bekeken onderzoekers met een ander instrument de grotere brokken stof van 67P. Die bleken op hun beurt weer uit kleinere brokjes te bestaan. Met MIDAS konden de kleinste deeltjes worden bestudeerd.
De waarnemingen die nu door Ehrenfreund en haar collega’s worden gepubliceerd, bevestigen de theorieën die voorspellen dat kometen en planeten zijn opgebouwd uit kleine stofdeeltjes die samensmelten tot grotere en waaruit uiteindelijk planeten en kometen vormen.
Artikel
"Aggregate dust particles at comet 67P/Churyumov–Gerasimenko. " Mark S. Bentley, Roland Schmied, Thurid Mannel, Klaus Torkar, Harald Jeszenszky, Jens Romstedt, Anny-Chantal Levasseur-Regourd, Iris Weber, Elmar K. Jessberger, Pascale Ehrenfreund, Christian Koeberl & Ove Havnes, 31 augustus 2016, Nature, http://www.nature.com/articles/doi:10.1038/nature19091 (betaalmuur)
Video
Virtuele vogelvlucht over vijf maagdelijke stofdeeltjes van komeet 67P.
https://www.youtube.com/watch?v=v3Dli-b2uTM
Maagdelijk stof van komeet 67P onder de microscoop
