Lange naalden in bliksemkanalen zorgen voor dubbele inslag

Artistieke weergave van bliksem boven het centrale deel van LOFAR. (c) Danielle Futselaar
Artistieke weergave van bliksem boven het centrale deel van LOFAR. (c) Danielle Futselaar

Een internationaal onderzoeksteam met daarbij Nederlandse sterrenkundigen heeft ontdekt waarom bliksem soms vlak achter elkaar op dezelfde plek inslaat. Het komt door meterslange naaldachtige structuren die een deel van de ontlading kort opslaan. De onderzoekers ontdekten de naalden met de LOFAR radiotelescoop in Drenthe en publiceren hun resultaten 18 april in het tijdschrift Nature.

Bliksem slaat vaak snel achter elkaar op dezelfde plek in. Waarom was tot nu toe onduidelijk. Internationaal onderzoek onder leiding van Groningse wetenschappers laat nu zien dat een deel van de negatieve lading van een onweerswolk kort wordt opgeslagen. Dit gebeurt in naaldachtige structuren van honderd meter lang en minder dan vijf meter in doorsnee.

De naaldachtige structuren zijn te klein en te kortstondig om door reguliere bliksemdetectiesystemen geregistreerd te worden. Dankzij de LOFAR-telescoop konden de onderzoekers de bliksem in een 3D-video in slowmotion en in hoge resolutie weergeven.

Breekpunt
De resultaten laten duidelijk zien dat er in het ontladingskanaal van de bliksem een breekpunt optreedt, precies op de plek van de naalden. Waarschijnlijk nemen de naalden de negatieve ladingen uit het hoofdkanaal op. Ondertussen bouwt zich in de donderwolk weer een nieuwe lading op. Zodra die hoog genoeg is, stroomt de bliksem weer door het kanaal en is er een tweede ontlading op dezelfde plek.

Artikel
Needle-like structures discovered on positively charged lightning branches. Door: Brian Hare, Olaf Scholten, Joe Dwyer, et al. In Nature, 18 April 2019.


Bron: Nieuwsbericht Rijksuniversiteit Groningen