De sterrenkijkdagen zijn al 49 jaar dé gelegenheid, voor iedereen met belangstelling voor de sterrenhemel om kennis te maken met het sterrenkijken door een telescoop, of een eerste bezoek aan een sterrenwacht te brengen. Op de meeste locaties is de toegang gratis. Kijk op www.knvws.nl/landelijke-sterrenkijkdagen voor alle details.
Als het weer ongeschikt blijkt voor het sterrenkijken, dan is er op veel deelnemende locaties een aanvullend programma met rondleidingen en lezingen en fascinerende verhalen over actuele sterrenkundige onderwerpen. Ook zijn er planetariumvoorstellingen, demonstraties van telescopen en kun je informatie krijgen over weer- en sterrenkunde als hobby.
Dit jaar kun je weer op veel plaatsen de KNVWS-waarneemstrippenkaart krijgen. Daarop kun je bijhouden wat je al gezien hebt of waaraan je hebt meegedaan. Ook staan er leuke sterrenkundige zaken op.
Ontdek maankraters, planeten en gasnevels
Vroeg in de avond, tot acht uur, kun je boven de westelijke horizon de planeet Venus zien. Jupiter met zijn manen vind je bij de horens van sterrenbeeld Stier. Niet ver er vandaan staat het Zevengesternte, een verzameling van jonge sterren. Galileo ontwaarde daar met zijn telescoop meer dan dertig sterren. De halfvolle maan passeert gedurende de sterrenkijkdagen de rode planeet Mars. Als de omstandigheden goed zijn, zie je met een telescoop misschien donkere vlekken en witte poolkappen op de planeet. Op de maan zijn de kraters goed zichtbaar, omdat de zon lange schaduwen werpt.
Tussen de maan en het Zevengesternte staat de planeet Uranus. Je hebt een telescoop nodig om die te zien. De maan is dit weekend meer dan de helft verlicht en de hele avond te zien. Kom je naar een van de activiteiten, dan kun je proberen om met je smartphone door de telescoop een maanfoto te maken.
Ook het wintersterrenbeeld Orion met zijn karakteristieke zandlopervorm staat aan de zuidelijke hemel. Als je goed kijkt, zie je dat de sterren verschillende kleuren hebben. De superreus Betelgeuze staat linksboven in het sterrenbeeld en is roodoranje van kleur. Deze ster wordt door astronomen in de gaten gehouden omdat hij bijna aan het eind van zijn leven is en dan als een heldere supernova-explosie zal eindigen. In de onderste helft van het sterrenbeeld bevindt zich de Orionnevel. Het is een ‘kosmische kraamkamer’ waar nieuwe sterren en planeten worden gevormd. Deze nevel leert ons meer over hoe ons eigen zonnestelsel is ontstaan. Met een telescoop kun je de nevel als een grijsgroene vlek waarnemen. Als je wat langer kijkt dan zie je er steeds meer van.
Over de KNVWS
De Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde (KNVWS) werd opgericht in 1901 en zet zich sinds die tijd in voor het enthousiasmeren van het publiek en het verbinden en ondersteunen van de aangesloten verenigingen en sterrenwachten. De KNVWS vertegenwoordigt zestig verenigingen en stichtingen met het gemeenschappelijke doel het populariseren van de hobbymatige weer- en sterrenkunde in Nederland. Onder het motto 'de sterrenhemel is voor iedereen' organiseert de KNVWS elk jaar de Landelijke Sterrenkijkdagen.
Meer informatie
www.knvws.nl/landelijke-sterrenkijkdagen : alle deelnemende locaties van de landelijke sterrenkijkdagen (sterrenwachten, verenigingen en particulieren).
www.astronomie.nl/publiekssterrenwachten-16 : alle publiekssterrenwachten bij elkaar.
www.astronomie.nl/agenda/landelijke-sterrenkijkdagen-op-7-8-en-9-maart-2025-594: de activiteiten van de universiteiten van Amsterdam (UvA), Groningen, Leiden en Nijmegen.