De laatste antenne voor de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) is zojuist overgedragen aan de ALMA-sterrenwacht. De 12 meter grote schotel is vervaardigd door het Europese AEM Consortium en completeert de succesvolle overdracht van in totaal 25 Europese antennes – het grootste ESO-contract tot nu toe.
De antenne is de 66ste en laatste die aan de sterrenwacht wordt overgedragen. Noord-Amerika heeft 25 12-meter antennes geleverd, Oost-Azië vier schotels van 12 meter en twaalf van 7 meter. Naar verwachting zullen alle 66 ultra-nauwkeurige radioantennes voor millimeter- en submillimetergolflengten eind dit jaar als één telescoop samenwerken. Deze array strekt zich over een afstand van maximaal zestien kilometer uit over de Chajnantor-hoogvlakte in de Atacamawoestijn in het noorden van Chili.
De ALMA-sterrenwacht werd in maart 2013 officieel in gebruik gesteld door de president van Chili, Sebastián Piñera. Die gebeurtenis markeerde de voltooiing van alle belangrijke systemen van de reuzentelescoop en de formele overgang van bouwproject naar volwaardige sterrenwacht.
Met de levering van de laatste antenne is de antennebouwfase van ALMA afgerond. Alle 66 antennes zijn nu beschikbaar voor wetenschappelijk onderzoek – het begin van een nieuw tijdperk van astronomische ontdekkingen. "Dit is een belangrijke mijlpaal voor de ALMA-sterrenwacht, omdat hij astronomen in Europa en elders in staat stelt om de volledige stralingsgevoeligheid van de ALMA-telescoop te benutten", zegt Wolfgang Wild, de Europese ALMA-projectmanager.
De overdracht van de laatste Europese antenne markeert de succesvolle afronding van het grootste ESO-contract tot nu toe. Het contract met het ASEM Consortium omvatte het ontwerp, de constructie, het transport en de installatie van de 25 antennes.
ALMA helpt astronomen bij de beantwoording van belangrijke vragen over onze kosmische oorsprong. De telescoop neemt het heelal waar op golflengten van een millimeter en minder. De straling in dit deel van het elektromagnetische spectrum is afkomstig van kosmische objecten die tot de koudste of de verste in hun soort behoren. Het gaat dan om koude wolken van gas en stof waarin nieuwe sterren worden geboren en verre sterrenstelsels aan de grens van het waarneembare heelal.
Het heelal is nog relatief weinig onderzocht op submillimetergolflengten, omdat de telescopen niet alleen extreem droge atmosferische omstandigheden nodig hebben, zoals die op Chajnantor, maar ook grote antennes en geavanceerde detectoren. Zelfs voor zijn voltooiing is ALMA al veel gebruikt voor wetenschappelijke doeleinden, wat tot de publicatie van tal van spannende resultaten heeft geleid.
Meer informatie en afbeeldingen op de Nederlandstalige ESO-pagina's