De astronomen gebruikten voor hun onderzoek gegevens van de wereldwijde waarnemingen van april 2017. Die gegevens waren eerder gebruikt voor de eerste afbeelding van het zwarte gat in sterrenstelsel M87. Nu ging het om de straalstroom van 3C 279. Dat is net als M87 een sterrenstelsel in het sterrenbeeld Maagd.
Van superzware zwarte gaten is al langer bekend dat ze soms zogeheten plasmajets uitbraken. Alleen tot nu toe werd gedacht dat een jet een rechte straalstroom was. Door de nieuwe metingen, die gedetailleerder zijn dan ooit, lijkt het erop dat de straalstroom meer de vorm van een kurkentrekker heeft. Ook bleek de jet beweeglijker dan verwacht.
Hoofdonderzoeker Jae-Young Kim van het Max-Planck-Institut für Radioastronomie in Bonn is enthousiast en tegelijkertijd verrast: "Het is een beetje alsof je een reeks matroesjkapoppetjes opent en dat het laatste, kleinste poppetje dan opeens heel anders is dan de rest."
Nederlands tintje
Op de auteurslijst van het artikel staan meer dan honderd onderzoekers die samenwerken rond de Event Horizon Telescope. Onder hen zijn sterrenkundigen van Radboud Universiteit, Universiteit Leiden, Universiteit van Amsterdam, Rijksuniversiteit Groningen en ASTRON. In de 'kopgroep' van achttien auteurs bevinden zich Sara Issaoun en Michael Janssen, beiden van de Nijmeegse Radboud Universiteit. Issaoun en Janssen waren voornamelijk betrokken bij het kalibreren van de data.
Lees door onder foto.
%20J.Y.%20Kim_MPIfR_EHT_Collaboration.png)
%20J.Y.%20Kim_MPIfR_EHT_Collaboration.png)
Inzoomen op de jet van 3C 279. Het is alsof je een reeks matroesjkapoppetjes opent en dat het laatste poppetje dan opeens heel anders is dan de rest. (c) J.Y. Kim (MPIfR) & Event Horizon Telescope Collaboration
Samenwerkingsverband
Om de scherpe beelden van de straalstroom te maken, werden meerdere telescopen wereldwijd aan elkaar gekoppeld. Het ging hierbij om ALMA, APEX, de IRAM 30-meter telescope, de James Clerk Maxwell Telescope, de Large Millimeter Telescope, de Submillimeter Array, de Submillimeter Telescope en de South Pole Telescope. Deze telescopen bestaan op zichzelf ook vaak weer uit meerdere antennes. ALMA bijvoorbeeld heeft 66 antennes.
De komende tijd gaan de onderzoekers verder met het analyseren van de gegevens van de eerdere meetcampagnes. Daar hebben ze, helaas, nu meer tijd voor dan verwacht. Dat komt doordat de waarneemcampagne van maart/april 2020 niet doorgaat vanwege het coronavirus.
Wetenschappelijk artikel
'Event Horizon Telescope imaging of the archetypal blazar 3C 279 at an extreme 20 microarcsecond resolution'. Door: J.Y. Kim, T.P. Krichbaum, et al. In: Astronomy & Astrophysics, 7 april 2020.
English translation of this news item
Dit Nederlandse bericht en de Engelse vertaling zijn bewerkingen van het originele Engelse bericht op eventhorizontelescope.org/