Koninklijke onderscheiding voor Leidse sterrenkundige Tim de Zeeuw

De Leidse sterrenkundige prof.dr. Tim de Zeeuw is op 14 mei benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Hij kreeg de onderscheiding ter ere van zijn afscheid als directeur-generaal van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO). De uitreiking vond plaats op de Nederlandse Astronomen Conferentie 2018 in Groningen.

Wetenschappelijke kwaliteit
De Zeeuws loopbaan laat zien dat hij over uitzonderlijke wetenschappelijke en bestuurlijke kwaliteiten beschikt. Hij had een leidende rol in de ontwikkeling en toepassing van een methode om beweging en terugkerende structuren in elliptische sterrenstelsels te ontdekken en de massa van zwarte gaten te meten. Zijn fundamentele, analytisch sterke en innovatieve wetenschappelijke bijdragen aan het vakgebied hebben geleid tot een radicale herbeoordeling van de kijk op sterrenstelsels en hun rol in het universum.

NOVA en ESO
Van 1993 tot 2007 was De Zeeuw directeur van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA), die de sterrenkundige programma's van vier Nederlandse universiteiten coördineert. Onder zijn leiding groeide de Nederlandse sterrenkunde naar de wereldtop. 

In 2007 werd De Zeeuw directeur-generaal van ESO, waarvan zestien landen lid zijn. Onder het directoraat van De Zeeuw werd Europa leidend in de optische/infrarood sterrenkunde met telescopen op aarde. De Zeeuw wordt wereldwijd beschouwd als belangrijke initiator van de uitbreiding van het bestaande arsenaal meetinstrumenten met een nieuwe generatie instrumenten voor het waarnemen van de dynamica in onze sterrenstelsels. Zo gaat de astronomie de komende jaren een grote sprong voorwaarts maken met de toekomstige reuzentelescoop ELT die in aanbouw is in Noord-Chili. Het was een bestuurlijk huzarenstukje om de neuzen van de zestien ESO-leden dezelfde kant uit te krijgen.

De Zeeuw was eveneens gezichtsbepalend voor de internationale samenwerking op het terrein van de radioastronomie. Voor de realisatie van de radiotelescoop ALMA op de Chileense Chajnantor-hoogvlakte in het Andesgebergte, wist hij (financiële) partners uit Europa, de Verenigde Staten en Oost-Azië bijeen te brengen. De verwachting is dat ook op dit vakgebied de waarnemingen met de telescoop tot nieuwe, richtinggevende inzichten gaan leiden.

Al jong briljant
De Zeeuws brille manifesteerde zich al vroeg: hij studeerde cum laude af en promoveerde eveneens cum laude. Daarna begon hij zijn loopbaan in Princeton, als lid van het Institute for Advanced Study, en vervolgde die als senior Research Fellow aan het California Institute of Technology. Beide zijn zeer gerenommeerde onderzoeksinstituten; alleen al er aangesteld te worden geldt als blijk van erkenning. In 1990 keerde de Zeeuw terug naar Leiden, om drie jaar later directeur van NOVA te worden. De Zeeuw is gehuwd met de Leidse collegahoogleraar en eveneens befaamde sterrenkundige Ewine van Dishoeck.