Jan-Willem den Herder (SRON) is benoemd tot bijzonder hoogleraar High-Energy Astrophysics, in particular Space Instrumentation, aan de Universiteit van Amsterdam (UvA). De leerstoel is ingesteld vanwege de Stichting Het Jan van Paradijs fonds.
Den Herder werkt voornamelijk aan de ontwikkeling van nieuwe satellieten in de hoge-energie astrofysica. Ongeveer de helft van de detecteerbare materie in het heelal is heet gas van rond de miljoen graden. Het meten van röntgenstraling is een van de beste methodes om dit observationeel te bestuderen. Den Herder is betrokken bij instrumenten die deze straling met hoge spectrale resolutie kunnen waarnemen. Daarmee bepalen sterrenkundigen de samenstelling, temperatuur en snelheden van dit gas. De gebruikte technieken in deze instrumenten variëren van tralies tot cryogene detectoren, gekoeld tot minder dan 1 Kelvin en uitgevoerd met de hoge betrouwbaarheid die de ruimtevaart vereist.
Samen werken aan ruimtemissies
Als bijzonder hoogleraar gaat Den Herder de samenwerking versterken tussen de UvA en SRON op het gebied van ruimtevaartmissies voor hoge-energie astrofysica. De aardatmosfeer absorbeert een belangrijk deel van röntgen- en gammastraling, dus zijn ruimtemissies voor deze tak van de astrofysica noodzakelijk. UvA en SRON gaan bijvoorbeeld samenwerken aan de wetenschappelijke analyse van de data uit de volgende grote ESA-missie Athena. Daarvoor zijn verbeterde analysemethoden nodig. Beide instellingen gaan ook samenwerken aan missies die tijdsafhankelijke informatie gaan waarnemen (X-ray timing) of interferometrische technieken gebruiken. Verder biedt de samenwerking de mogelijkheid om UvA-studenten ervaring te laten opdoen met de ontwikkeling en analyse van ruimtemissies.
Over Jan-Willem den Herder
Den Herder is senior onderzoeker bij NWO-instituut SRON Netherlands Institute for Space Research en is betrokken bij diverse internationale onderzoeksprojecten. Hij is een van de leidende wetenschappers van het onderzoeksteam van de Athena-missie, een van de drie grote observatoria die de Europese ruimtevaartorganisatie ESA in het komende decennium gaat lanceren. Ook leidt Den Herder als Principal Investigator het flankerende project dat NWO financiert vanuit de ‘Nationale Roadmap Grootschalige Wetenschappelijke Infrastructuur’. SRON werkt hierbij al samen met de UvA en andere instellingen. Ook gaf Den Herder mede leiding aan het AHEAD project, waarmee de EU de hoge-energie-astrofysica gemeenschap in Europa ondersteunt. Den Herder is lid van de stuurgroep van een route van de Nationale Wetenschapsagenda, lid van de wetenschapsadviescommissie van de Japanse missie XRISM en lid van de International Academy of Astronautics (IAA).
Bron: nieuwsbericht SRON (English follows Dutch)
Jan-Willem den Herder bijzonder hoogleraar High-Energy Astrophysics UvA
