Een groep astronomen onder leiding van de Nederlandse sterrenkundige Roeland van der Marel heeft ontdekt dat het naburige Andromeda-sterrenstelsel op ramkoers ligt met de Melkweg waarin wij leven. De frontale kosmische botsing wordt verwacht over vier miljard jaar en zal enorme veranderingen teweegbrengen: de sterrenhemel zal er heel anders uitzien doordat de zon waarschijnlijk in een andere baan wordt geslingerd, maar ons zonnestelsel zal niet worden vernietigd.
In het versneld uitdijende heelal razen de meeste melkwegstelsels van elkaar vandaan. Maar Andromeda, ook bekend als M31, komt onze richting op met een snelheid van zo’n 400.000 kilometer per uur. Die meting was al 100 jaar geleden gedaan met behulp van het Dopplereffect. Onbekend was echter wat de eigenbeweging (de zijwaartse beweging) van Andromeda is, die bepaalt of dit sterrenstelsel de Melkweg in de verre toekomst net zal missen, schampen of vol raken.
Het team van astronomen maakte met de Hubble Ruimtetelescoop precisiemetingen van de eigenbeweging van het Andromedastelsel. Zij kregen dit voor elkaar met buitengewoon nauwkeurige observaties, herhaald over een periode van 5-7 jaar.
“De metingen tonen aan dat Andromeda vrijwel recht op ons af komt”, zegt Van der Marel van het Space Telescope Science Institute (STScI) in Baltimore, VS. “Dit neemt iedere twijfel weg of Andromeda gaat botsen en samensmelten met de Melkweg.”
Andromeda bevindt zich nu op een afstand van 2,5 miljoen lichtjaar, maar zet onverbiddelijk koers naar de Melkweg als gevolg van hun wederzijdse zwaartekrachtsaantrekking en de onzichtbare donkere materie die de beide stelsels omringt. Computerberekeningen van het team laten zien hoe het lot zich zal voltrekken.
Nadat de spiraalstelsels elkaar voor het eerst zullen hebben ontmoet, duurt het nog twee miljard jaar voordat de twee zijn samengesmolten tot een elliptisch sterrenstelsel zoals die in het nabije heelal veel voorkomen.
Andromeda’s kleine begeleider M33 (de Driehoeknevel) zal misschien ook meedoen in de botsing en mogelijk later samensmelten met het nieuwe elliptische sterrenstelsel. Er is zelfs een kleine kans dat de Driehoeknevel als eerste met de Melkweg botst.
De sterren in de sterrenstelsels liggen zo ver uit elkaar, dat geen andere ster direct op de zon zal botsen. De baan van de aarde in ons zonnestelsel zal waarschijnlijk ook onveranderd blijven. Maar de zon zal in een andere baan rond het nieuwe galactische centrum terechtkomen, waarschijnlijk op grotere afstand. De nachtelijke sterrenhemel zoals die is te zien vanaf de aarde, zal daardoor enorm veranderen.
"We kennen andere sterrenstelsels in het heelal die botsen of samensmelten. Maar dit resultaat is uniek, omdat het laat zien wat er zal gebeuren met onze planeet, onze zon, en onze Melkweg. Dat wij ooit zullen versmelten met een neveltje dat 1000 jaar geleden voor het eerst werd opgemerkt aan de hemel, is werkelijk fascinerend," zegt Van der Marel.
De resultaten worden binnenkort gepubliceerd in drie papers in Astrophysical Journal.
Meer foto's en video's bij NASA
Hubble Ruimtetelescoop voorziet frontale botsing Melkweg en Andromedastelsel
