Nieuw onderzoek door wetenschappers van Curtin University (Perth, Australië) toont aan dat de inslag van een enorme meteoriet in het noordwesten van Schotland ongeveer 200 miljoen jaar later heeft plaatsgevonden dan tot nu toe werd gedacht. De ontdekking herschrijft niet alleen de geologische geschiedenis van Schotland, maar verandert ook ons begrip van de evolutie van niet-marien leven op aarde (Geology, 28 april).
Aangenomen werd dat de betreffende inslag 1,2 miljard jaar geleden plaatsvond. Daarbij ontstond de zogeheten Stac Fada-formatie, een laag gesteente die belangrijke aanwijzingen bevat over de vroege geschiedenis van de aarde, zoals de manier waarop meteorietinslagen het milieu en het leven op onze planeet hebben beïnvloed.
Hoofdauteur Chris Kirkland, hoogleraar aard- en planeetwetenschappen aan Curtin University, en zijn team hebben minuscule zirkoonkristallen als geologische ‘tijdcapsules’ gebruikt om de inslag te dateren op 990 miljoen jaar geleden.
‘Deze microscopisch kleine kristallen registreerden het exacte moment van de inslag. Sommige veranderden zelfs in het zeer zeldzame mineraal reidiet, dat zich alleen onder extreem hoge druk vormt’, aldus Kirkland. ‘Wanneer een meteoriet inslaat, worden de ‘atoomklokken’ in de zirkoonkristallen gedeeltelijk gereset, waardoor ze vaak niet gedateerd kunnen worden. Maar wij hebben een model ontwikkeld om te kunnen reconstrueren wanneer de verstoring plaatsvond.’
Volgens Kirkland sloeg de meteoriet in rond de tijd dat enkele van de vroegste zoetwater-eukaryoten – de oude voorouders van planten, dieren en schimmels – opkwamen. ‘De inslagkrater zelf moet nog worden gevonden, maar dit onderzoek heeft nieuwe aanwijzingen opgeleverd die zijn locatie zouden kunnen onthullen.’ (EE)
Billion-year-old impact in Scotland sparks questions about life on land