Een internationaal team van astronomen onder leiding van Guðmundur Stefánsson (Universiteit van Amsterdam) heeft het bestaan bevestigd van een exoplaneet met een omlooptijd van 570 dagen en een massa van twaalf Jupitermassa’s. De planeet, die de aanduiding Gaia-4b heeft gekregen, is de eerste die door de Europese ruimtetelescoop Gaia met behulp van astrometrie is ontdekt en waarvan de baan onafhankelijk is bevestigd met spectroscopische waarnemingen met telescopen op aarde. Gaia-4b is een van de zwaarste planeten die om een lichte ster draaien (The Astrophysical Journal, 4 februari).
Gaia volgt de posities en bewegingen van sterren in ons Melkwegstelsel met grote nauwkeurigheid en zorgt op die manier voor een revolutie in vele deelgebieden van de astrofysica. Naar verwachting zal zij op die manier duizenden exoplaneten rondom nabije sterren kunnen ontdekken. Deze methode om planeten te ontdekken heet de astrometrische techniek en is gebaseerd op het detecteren van de minuscule veranderingen in de positie van een ster die ontstaan doordat deze wordt aangetrokken door de zwaartekracht van een om de ster cirkelende planeet.
In de meest recente Gaia-datarelease werd een lijst gepubliceerd met ‘Gaia AStrometric Objects of Interest’. De sterren op deze lijst bewegen alsof ze de zwaartekracht van een planeet ondervinden. Dat is echter niet per se het geval. In plaats daarvan zou zo'n ‘ster’ ook uit meerdere sterren kunnen bestaan die te dicht bij elkaar staan om door Gaia als afzonderlijke objecten te worden herkend.
‘Om deze dubbelsterren uit te sluiten, is het nodig om spectroscopische vervolgwaarnemingen te doen met telescopen op aarde’, zegt Guðmundur Stefánsson, assistent-professor aan de Universiteit van Amsterdam en hoofdauteur van het vandaag verschenen onderzoeksverslag. Stefánsson en zijn team hebben zich tot doel gesteld om, met behulp van verschillende telescopen, zoveel mogelijk vervolgwaarnemingen te doen van kandidaat-planetenstelsels in de Gaia-catalogus. Het team heeft vandaag niet alleen de bevestiging bekendgemaakt van planeet Gaia-4b, maar ook van de bruine dwergster Gaia-5b. (EE)
Volledig persbericht