Astronomen hebben extreem krachtige winden ontdekt die de evenaar van de reusachtige exoplaneet WASP-127b teisteren. Met snelheden tot wel 33.000 km/uur vormen deze winden de snelste straalstroom in zijn soort die ooit op een planeet is gemeten. De ontdekking is gedaan met de Very Large Telescope (VLT) van de Europese Zuidelijke sterrenwacht in Chili en geeft unieke inzichten in de weerpatronen op deze verre wereld (Astronomy & Astrophysics, 21 januari).
De ruim vijfhonderd lichtjaar verre exoplaneet WASP-127b werd in 2016 ontdekt en trok gelijk al de aandacht van astronomen. Hij is iets groter dan Jupiter, maar heeft slechts een fractie van diens massa, waardoor hij nogal opgezwollen is. Een internationaal team van astronomen heeft nu een onverwachte ontdekking gedaan: er woeden supersonische winden op de planeet.
‘Een deel van de atmosfeer van deze planeet beweegt met hoge snelheid onze kant op, terwijl een ander deel van ons weg beweegt’, zegt Lisa Nortmann, wetenschapper aan de University of Göttingen (Duitsland) en hoofdauteur van de nieuwe studie. ‘Dit signaal vertelt ons dat er een zeer snelle supersonische straalstroom rond de evenaar van de planeet waait.’
Met negen kilometer per seconde (wat overeenkomt met bijna 33.000 km/uur) overtreffen de straalwinden de draaisnelheid van de planeet met bijna een factor zes. ‘Dit is iets was we nog niet eerder hebben gezien,’ zegt Nortmann. Het is de snelste wind die ooit is gemeten in de straalstroom rond een planeet. Ter vergelijking: de snelste wind die ooit in het zonnestelsel is gemeten, werd waargenomen op de planeet Neptunus en had een snelheid van ‘slechts’ 0,5 kilometer per seconde (1800 km/uur).
Nortmann en collega’s hebben het weer en de samenstelling van WASP-127b in kaart gebracht met behulp van het CRIRES+-instrument van de VLT. Daarmee ontdekten ze niet alleen het bestaan van een snelle straalstroom, maar konden ze ook de aanwezigheid van waterdamp en koolstofmonoxide in de atmosfeer van de planeet bevestigen. (EE)
Extreem supersonische winden gemeten op planeet buiten ons zonnestelsel