1. Actueel
  2. Nieuws

Enorm supercluster van sterrenstelsels ontdekt

Deze 'groepsfoto van het heelal' toont het nieuw ontdekte Vela Supercluster (VSC). Het Vela Supercluster is een enorme verzameling van duizenden sterrenstelsels met op hun beurt weer miljarden sterren. Ook op de afbeelding staat de Shapley Supercluster (S
Deze 'groepsfoto van het heelal' toont het nieuw ontdekte Vela Supercluster (VSC). Het Vela Supercluster is een enorme verzameling van duizenden sterrenstelsels met op hun beurt weer miljarden sterren. Ook op de afbeelding staat de Shapley Supercluster (S

Een internationaal team van astronomen, onder wie de Leidse sterrenkundige Maciej Bilicki, heeft een enorm supercluster van sterrenstelsels ontdekt. Het supercluster was tot nu toe over het hoofd gezien omdat onze eigen Melkweg in de weg zit. De onderzoekers publiceren hun bevindingen binnenkort in het vakblad Monthly Notices of the Royal Astronomical Society Letters.

Sterrenkundigen uit Zuid-Afrika, Nederland, Duitsland en Australië kwamen het supercluster op het spoor nadat ze met de Southern African Large Telescope acht kleinere clusters van sterrenstelsels hadden ontdekt in het zuidelijke sterrenbeeld Vela (Zeilen). Vervolgens richtten ze de Anglo-Australian Telescope in Australië op het gebied en ontdekten ze nog eens duizenden sterrenstelsels.

Superclusters van sterrenstelsels zijn de grootste en zwaarste structuren van ons heelal. Het bekendste supercluster is het Shapley Supercluster op ongeveer 650 miljoen lichtjaar van ons vandaan. Het bevat duizenden sterrenstelsels met elk weer miljarden sterren. Het nu ontdekte Vela Supercluster staat op 800 miljoen lichtjaar afstand en lijkt zelfs groter dan Shapley.

Co-auteur Maciej Bilicki (Sterrewacht Leiden, Universiteit Leiden) zegt: "Het Vela Supercluster staat best ver weg, maar omdat het zo groot en zwaar is, kan het invloed uitoefenen op de beweging van onze eigen Melkweg en op onze buursterrenstelsels."

Zone of Avoidance
Onderzoeksleider Renée Kraan-Korteweg (University of Cape Town, Zuid-Afrika) brengt al jaren sterrenstelsels in kaart die verborgen liggen achter de stofwolken en sterrenwolken van onze Melkweg. "Toen ik de metingen zag binnenkomen, kon ik eerst niet geloven dat zo'n grote structuur tot nu toe verborgen kon blijven."

In de toekomst willen de sterrenkundigen het supercluster nader onderzoeken. In de komende jaren staan grote meetcampagnes op stapel met diverse optische telescopen en met radiotelescopen die de zogeheten 'Zone of Avoidance', het gebied dat door onze eigen Melkweg aan ons zicht wordt ontrokken, verder gaan ontginnen.

Artikel
"Discovery of a Prospective Supercluster in the ZOA in Vela," Renée C. Kraan-Korteweg, Michelle E. Cluver, Maciej Bilicki, Thomas H. Jarrett, Matthew Colless, Hans Böhringer & Gayoung Chon, 2016, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters [http://mnrasl.oxfordjournals.org/content/early/2016/11/08/mnrasl.slw229, preprint: https://arxiv.org/abs/1611.04615].