De Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) heeft een belangrijke mijlpaal bereikt, die cruciaal is voor de kwaliteitsopnamen die het handelsmerk zullen zijn van dit revolutionaire observatorium.
Astronomen en technici hebben drie antennes van het observatorium op de 5000 meter hoge waarneemlocatie in Noord-Chili succesvol gekoppeld. Door te observeren met drie antennes die samenwerken als één telescoop, kunnen ongekend gedetailleerde opnamen van het koele heelal worden gemaakt. De derde antenne is de ontbrekende schakel om fouten te corrigeren die zich voordoen wanneer er slechts twee antennes worden gebruikt.
Op 20 november is de derde antenne geïnstalleerd op de Array Operations Site, gelegen op de 5000 meter hoge Chajnantor-hoogvlakte in het Chileense Andesgebergte. Na een aantal technische testen deden de wetenschappers de eerste waarnemingen met de drie gekoppelde 12-meter schotels. Ze werken nu dag en nacht door om het systeem stabiel en gebruiksklaar te maken.
"Het eerste signaal dat in oktober werd waargenomen met behulp van slechts twee ALMA-antennes, kan worden vergeleken met het eerste gebrabbel van een baby", zegt Leonardo Testi, de Europese projectwetenschapper voor ALMA bij ESO. "Waarnemen met een derde antenne is te vergelijken met het moment waarop de baby zijn eerste echte woord zegt - nog geen hele zin, maar wel een onvergetelijk moment! Het koppelen van drie antennes is de eerste concrete stap op weg naar ons doel om haarscherpe beelden op submillimeter golflengten te verkrijgen."
Het succesvol koppelen van de drie antennes was een bepalende test voor het elektronische systeem en de software van ALMA, en dit succes is veelbelovend voor de toekomstige mogelijkheden van het observatorium. ALMA gaat bestaan uit minstens 66 gekoppelde geavanceerde antennes, die samen een "interferometer" vormen en samenwerken als één gigantische telescoop, die gaat waarnemen op (sub)millimetergolflengten. Het combineren van de ontvangen signalen op de individuele antennes is cruciaal om op deze golflengten beelden van ongekende kwaliteit te verkrijgen.
De eerste wetenschappelijke resultaten met ALMA worden in 2011 verwacht.
ESO
Drie ALMA-antennes gekoppeld op 5000 meter hoogte in Noord-Chili
