De Leidse Sterrewacht start op 26 januari een crowdfundingsactie om 20 duizend euro binnen te halen voor de bouw van een nieuwe telescoop. Met de actie ‘Breng de zon naar Leiden!’ krijgt de Oude Sterrewacht er na 68 jaar een zonnekijker bij die voor iedereen toegankelijk is. Het project is een unieke samenwerking tussen vrijwilligers, astronomen, instrumentenmakers en het publiek.
Bekijk de zon van dichtbij
De zonnekijker bestaat uit een ingenieus spiegelsysteem, dat het zonlicht vanaf het dak van de Oude Sterrewacht naar het bezoekerscentrum in de kelder stuurt. Daar projecteert de kijker een afbeelding van de zon van één meter doorsnee ‘live’ op de muur. Daardoor wordt het mogelijk om de zon van dichtbij te laten zien en het publiek kennis te laten maken met onze eigen ster, haar zonnevlekken en uitbarstingen.
Crowdfunding als traditie
Breng de zon naar Leiden! is een online inzamelingsproject; een vrij nieuwe manier om kapitaal op te halen. Toch is crowdfunding an sich niet zo nieuw als menigeen misschien denkt, vertelt Leids astronoom en projectleider Ivo Labbé: “De Oude Leidse Sterrewacht kon in 1854 ook mede dankzij crowdfunding worden gebouwd. Het Nederlandse volk en Leidse studenten en hoogleraren brachten destijds een aanzienlijk bedrag bijeen. Mede daardoor kon een sterrenwacht in Leiden gesticht worden. De crowdfundingsactie voor de zonnekijker past dus goed in een oude Leidse traditie.”
De zonsverduistering bekijken
2015 is een fantastisch jaar voor waarnemingen van de zon. Er is een zogeheten zonnemaximum waarbij de zon de meeste uitbarstingen en zonnevlekken in haar 11-jarige cyclus vertoont. Op 20 maart 2015 vindt een gedeeltelijke zonsverduistering plaats, waarbij de maan maar liefst 84 procent van de zon bedekt. Dit zal de laatste mooie zonsverduistering tot 2026 in Nederland zijn. Studenten van de Leidse Instrumentenmakers School staan al in de startblokken om de zonnekijker vóór de zonsverduistering af te hebben.
Uniek project voor Leiden
Prof. dr. Huub Röttgering, wetenschappelijk directeur van de Leidse Sterrewacht, zegt over de zonnekijker: “Hiermee ziet straks iedereen met eigen ogen de pracht en praal van alle activiteiten op het oppervlak van de zon. De zonnekijker zal het pronkstuk zijn van een nieuwe tentoonstelling die je later dit jaar meeneemt op reis door ons heelal, helemaal terug tot aan de oerknal.”
Pronkstuk
Prof. mr. Carel Stolker, rector magnificus en voorzitter van de Universiteit Leiden, beaamt het belang van de crowdfundingsactie: “Een zonnekijker in de prachtig gerestaureerde Oude Sterrewacht, een pronkstuk van universiteit en stad. Deze kijker wordt een geweldige introductie in de sterrenkunde en in de wondere wereld van wetenschap en technologie.”
De crowdfundingsactie start op 26 januari 2015 en loopt maximaal door tot aan de zonsverduistering op 20 maart 2015.