De eerste week van januari heeft de sterrenhemel heel wat vuurwerk voor ons in petto. Hoogtepunt is de gedeeltelijke zonsverduistering op dinsdagmorgen 4 januari. Als de zon rond 8.48 opkomt dan blijkt deze voor driekwart verduisterd te zijn. Het is deze dag Nieuwe Maan en de maan beweegt nu vanaf aarde gezien bijna precies voor de zon langs. Terwijl de zon verder stijgt, neemt de verduistering af, en omstreeks 10.40 is deze afgelopen. Deze zonsverduistering is de eerste van vier gedeeltelijke zonsverduisteringen die dit jaar optreden. Maar de andere drie (op 1 juni, 1 juli en 25 november) zijn in onze streken niet te zien.
Het is niet veilig om onbeschermd naar de zon te kijken. Het felle licht kan onze ogen beschadigen. Overigens zal het licht van de opkomende zon sterk door de dampkring worden gefilterd en kan een korte onbeschermde blik op de rode zonneschijf niet zo’n kwaad. Maar ga zeker niet staren, en kijk uit als de zon wat hoger komt; dan mag u zeker niet onbeschermd kijken. Het beste kunt u kijken met een zogeheten eclipsbrilletje. Deze zijn voor een paar euro te koop bij veel publiekssterrenwachten en bij Stichting 'De Koepel' in Utrecht. In plaats van een eclipsbril kan ook een lasbril met verduisteringsfactor 14 of meer worden gebruikt. Meer daarover op www.zonsverduistering.nl.
Wie al voor zonsopkomst naar de hemel kijkt, heeft goede kans om veel vallende sterren te zien. In de nacht van 3 op 4 januari bereikt de meteorenzwerm Boötiden zijn hoogtepunt. Deze zwerm heet zo, omdat de meteoren uit de richting van het sterrenbeeld Boötes (Ossenhoeder) lijken te komen. Tijdens het maximum kunt u tot 50 meteoren per uur zien. Omdat het Nieuwe Maan is, heeft u geen last van storend maanlicht en kunt u bij heldere hemel ook zwakke meteoren zien. Ook de nachten voor en na 3/4 januari kunt u meteoren van deze zwerm zien.
Ook zult u in de ochtendschemering de planeten Mercurius en Venus kunnen zien. Venus is niet te missen als een zeer heldere 'ster' hoog boven de zuidoostelijke horizon, maar Mercurius is een stuk lastiger. Probeer deze eens te vinden op 2 januari, als er een mooie samenstand is met de smalle maansikkel, de heldere ster Antares en Venus.
Bron: Stichting De Koepel
Meer informatie over de zonsverduistering en live-webcasts bij Astronet
Begin januari: Zonsverduistering, meteoren, Venus en Mercurius
