Een onderzoeksteam onder leiding van Trinity College Dublin (Ierland) heeft voor het eerst een groot aantal exokomeet-gordels, en de daarin aanwezige minuscule steentjes, vastgelegd rond nabije sterren. Exokometen zijn kometen buiten ons eigen zonnestelsel. De gordels waar ze deel van uitmaken zijn dermate koud (-250 tot -150 graden Celsius) dat de materialen waaruit ze bestaan, waaronder water, bevroren zijn.
Op de nieuwe haarscherpe beelden is te zien dat de steentjes binnen de gordels rond 74 nabije sterren van uiteenlopende leeftijden licht uitzenden. De gordels liggen op tientallen tot honderden astronomische eenheden van de centrale sterren (een astronomische eenheid is de afstand tussen de aarde en de zon: ruwweg 150 miljoen kilometer).
De opnamen zijn gemaakt in het kader van het REASONS-onderzoek (REsolved ALMA and SMA Observations of Nearby Stars). De Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) is een opstelling van 66 radiotelescopen in de Atacama-woestijn in het noorden van Chili, en de Submillimeter Array (SMA) is een vergelijkbare array bestaande uit acht radiotelescopen op Hawaï. Beide registeren elektromagnetische straling op millimeter- en submillimetergolflengten. Voor dit onderzoek zijn beide gebruikt om beelden te kunnen produceren die meer informatie over populaties van exokometen hebben opgeleverd dan ooit tevoren.
‘Exokometen zijn minstens één kilometer grote brokken van gesteente ijs die in de gordels waar ze deel van uitmaken tegen elkaar botsen en de steentjes produceren die we met ALMA en SMA hebben waargenomen. Zulke gordels van exokometen komen in minstens twintig procent van alle planetenstelsels voor, inclusief ons eigen zonnestelsel,’ aldus Luca Matrà, universitair hoofddocent aan de Trinity School of Physics en hoofdauteur van het onderzoeksartikel dat vandaag in het tijdschrift Astronomy and Astrophysics is gepubliceerd.
‘De opnamen van de exokomeet-gordels vertonen een opmerkelijke variëteit aan structuren’, voegt medeauteur Sebastián Marino van de Universiteit van Exeter (VK) hier aan toe. ‘Sommige zijn smalle ringen, vergelijkbaar met de Kuipergordel in ons eigen zonnestelsel, maar de meeste zijn breed en lijken meer op schijven dan op ringen.’ Sommige stelsels bestaan uit meervoudige ringen/schijven en zijn excentrisch, wat erop kan wijzen dat zich planeten in hen verschuilen. (EE)
Astrophysicists reveal structure of 74 exocomet belts orbiting nearby stars in landmark survey