Een nieuwe opname van het centrum van het karakteristieke sterrenstelsel Centaurus A, gemaakt met de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), bewijst dat de nieuwe sterrenwacht astronomen in staat stelt om door de ondoorzichtige stofbanden die het centrum van het stelsel aan het zicht onttrekken, heen te kijken. ALMA bevindt zich in zijn Early Science-fase en is nog in aanbouw. Desalniettemin is hij al de krachtigste telescoop in zijn soort en maakt hij opnamen van ongekende kwaliteit. De sterrenwacht heeft astronomen zojuist opgeroepen om voorstellen in te dienen voor de volgende cyclus van waarnemingen, waarin de telescoop-in-aanbouw nog beter zal presteren.
Centaurus A is een reusachtig elliptisch radiostelsel – een sterrenstelsel dat sterke radiostraling uitzendt. Het is een van de meest opvallende en verreweg het meest nabije radiostelsel aan de hemel. Om die reden is Centaurus A al met tal van verschillende telescopen waargenomen. In zijn zeer heldere kern huist een superzwaar zwart gat dat ongeveer honderd miljoen keer zo veel massa bevat als onze zon.
In zichtbaar licht valt vooral de donkere band van het stelsel op, die het centrum aan het zicht onttrekt. Deze donkere band bevat grote hoeveelheden gas, stof en jonge sterren. In combinatie met de sterke radio-emissie bewijzen deze kenmerken dat Centaurus A het resultaat is van de botsing tussen een elliptisch reuzenstelsel en een kleiner spiraalstelsel, waarvan de restanten de stofband vormen.
Om door het verhullende stof in de centrale band heen te kijken, moeten astronomen waarnemingen doen op golflengten die langer zijn dan die van zichtbaar licht. Deze nieuwe opname van Centaurus A combineert waarnemingen op golflengten van ongeveer een millimeter, gedaan met ALMA, met waarnemingen in het nabij-infrarood. Hierdoor kunnen we door het stof heen de heldere kern van het stelsel zien.
Meer op de Nederlandstalige ESO-website
ALMA richt zijn blik op Centaurus A
