Astronoom Adrian Hamers heeft uit handen van Marjan Hammersma, secretaris-generaal van het ministerie van OCW, de Christiaan Huygens wetenschapsprijs voor ruimtewetenschappen ontvangen. Hamers krijgt de prijs voor het onderzoek waarop hij in 2016 is gepromoveerd aan de Universiteit Leiden. Het proefschrift is “bijzonder goed geschreven, het is aantoonbaar baanbrekend en zal ongetwijfeld jarenlang veel impact hebben,” zegt juryvoorzitter prof. Amina Helmi, in 2004 zelf prijswinnaar in dit wetenschapsgebied. De prijs, een bronzen beeld en een geldbedrag van 10.000 euro, werd uitgereikt in de Oude Kerk te Voorburg.
Prijswinnaar
Adrian Sven Hamers (27 december 1988, Utrecht) promoveerde op 21 juni 2016 aan de Universiteit Leiden op het proefschrift ‘Hierarchical Systems’. Promotores waren prof. dr. Simon Portegies Zwart (Universiteit Leiden) en prof. dr. Hagai Perets (Israel Institute of Technology). Hamers is postdoctoral fellow (member) bij het Institute for Advanced Study, Princeton, New Jersey, VS. Hij studeerde in 2012 cum laude af in Astronomy & Space Research aan de Universiteit Utrecht en behaalde daarvoor zijn bachelor aan diezelfde universiteit.
Juryoordeel
De jury is van oordeel dat Hamersin zijn proefschrift fundamentele problemen adresseert in overschrijdende gebieden binnen de dynamica van astronomische systemen. Naast “een enorme hoeveelheid origineel werk”, heeft het proefschrift “een zeldzame diepgang en karakteriseert het zich door de breedte”. Het werk bestrijkt voorspellingen over het aantal supernova (Type 1a) tot de vorming van hete Jupiter-achtige planetenstelsels. “Een dergelijke combinatie van uitzonderlijke hoge kwaliteit, breedte, diepgang en productiviteit is uiterst zeldzaam,” aldus de jury.
Genomineerden
De andere genomineerden voor de Christiaan Huygensprijs 2018 waren Tjalling de Haas en Nienke van der Marel:
- dr. Tjalling de Haas kreeg een eervolle vermelding voor zijn dissertatie: ‘Life, death and revival of debris-flow fans on Earth and Mars: fan dynamics and climate inferences’ (5 februari 2016, Universiteit Utrecht). In zijn onderzoek past De Haas kennis uit de geologie toe op onderzoek naar de planeet Mars. Middels deze interdisciplinaire connectie begrijpen astronomen nu meer van de geologie van planeten en hoe die per planeet verschilt. De inzichten die hij hiermee heeft opgedaan zijn relevant voor de gehele astronomie.
- dr. Nienke van der Marel ontving lof voor haar dissertatie: ‘Mind the Gap: Gas and Dust in Planet-forming Disks’ (29 september 2015, Universiteit Leiden). Van der Marels onderzoek richt zich op roterende gas- en stofschijven rondom jonge sterren, die de oorsprong van planeten vormen. Haar grote ontdekking betreft het eerste aantoonbare bewijs van een grote ‘stofval’ waarin planetesimalen (de bouwstenen van planeten) kunnen groeien. Daarmee heeft zij de era van observationele planeetvorming ontsloten.
Prijs
De prijs beoogt de contacten tussen de Nederlandse universiteiten en het bedrijfsleven te bevorderen en de instroom van studenten in de bètawetenschappen positief te beïnvloeden. Hierbij staan de wetenschapsgebieden centraal die zich mede door het werk van Christiaan Huygens (1629 – 1695) hebben kunnen ontwikkelen: wiskunde, natuurkunde en sterrenkunde (ruimtewetenschappen).
Jury
De jury wordt jaarlijks samengesteld door de KNAW. Voorzitter was prof. dr. Amina Helmi hoogleraar dynamica, structuur en vorming van de Melkweg aan de Rijksuniversiteit Groningen. De overige leden waren prof. dr. Henny Lamers, emeritus-hoogleraar astronomie en ruimteonderzoek en dr. Jason Hessels, universitair hoofddocent aan de Universiteit van Amsterdam.