LISA

Drie toekomstige zwaartekrachtsgolf-detectoren in de ruimte.

Artistieke weergave van LISA. (c) NASA/JPL-Caltech/NASAEA/ESA/CXC/STScl/GSFCSVS/S.Barke (CC BY 4.0)
Artistieke weergave van LISA. (c) NASA/JPL-Caltech/NASAEA/ESA/CXC/STScl/GSFCSVS/S.Barke (CC BY 4.0)

LISA, de Laser Interferometer Space Antenna, wordt volgens de planning midden jaren '30 gelanceerd door de Europese Ruimtevaartorganisatie ESA.

LISA wil zwaartekrachtgolven meten van compacte dubbelsterren, dubbele witte dwergen, zwarte gaten die samensmelten en andere exotische objecten in het heelal. Detectoren op aarde zoals LIGO en Virgo, vangen ook zwaartekrachtsgolven op, maar LISA meet signalen op lagere frequenties en langere golflengten.

LISA bestaat uit drie satellieten in een driehoek-formatie van 2,5 miljoen kilometer breed. De satellieten sturen laserstralen naar elkaar en meten zo de onderlinge afstand. Deze afstand verandert als een zwaartekrachtgolf door de driehoek heen beweegt.

Nederland draagt bij aan de wetenschap en technologie van LISA via het LISA-NL consortium, één van de partners in het internationale LISA-consortium. Nederland bouwt onder andere aan LISA's 'ogen' (fotodiodes), software, het richtmechamisme en de uitleeselektronica.

Bronnen: LISA-NL-consortiumwebsite, nieuwsbericht SRON, LISA artikel van SRON (Engels), ESA pagina over LISA (Engels)

LISAArtistieke weergave van LISA met op de achtergrond de aarde en het centrum van de Melkweg. (c) NASA/JPL-Caltech/NASAEA/ESA/CXC/STScl/GSFCSVS/S.Barke (CC BY 4.0)